Εκτός απροόπτου...

«Ανεξήγητο, δεν καταλαβαίνω τους ανθρώπους. 

Όσο κι αν παίζουν με τα χρώματα είναι όλοι τους μαύροι.»

Γ. Σεφέρης

Δίνουμε ευκαιρίες σε ανθρώπους που νομίζουμε πως θα μας κάνουν να χαμογελάμε λίγο περισσότερο από τους άλλους. Έπειτα όλα αλλάζουν μορφή, γίνονται πιο γαλήνια σχεδόν καλύπτονται με μια αύρα μαγική. Οι ίδιοι δρόμοι που περπατούσες μοναχός, τώρα παίρνουν άλλη μορφή καθώς το χέρι σου κρύβεται σε μια ζεστή παλάμη. Τα φωτάκια των γιορτών μοιάζουν να λαμπυρίζουν στα μάτια σας. Είναι σα να ήρθαν Χριστούγεννα μόνο για εσάς αυτή τη χρονιά. Η μελαγχολία των ημερών σχεδόν εξαφανίζεται. Δε θα παρασυρθείς όμως όσο κι αν οι άλλοι σου λένε να το ζήσεις. Εσύ ξέρεις. Πάντα ήξερες. Οι άνθρωποι ξέρουν να κρύβουν καλά τις φωνές της ψυχής τους. Οι πράξεις τους και τα λόγια τους δε μαρτυρούν τις ύποπτες σκέψεις τους. Εσύ όμως το ξέρεις. Κι αναμένεις για να μη σε πιάσουν επ' αυτοφώρω οι μέχρι τότε ανείπωτες λέξεις που θα ξεχυθούν κάποια στιγμή από τα χείλη τους. Έφτασε η στιγμή. Τα χέρια ξεμπλέκονται. Οι δρόμοι ερημώνουν. Ποτέ δεν είναι όπως τα έχεις οργανώσει. Ίσως γιατί το ήξερες μα σε άφησες να ελπίζεις πως αυτή τη φορά μπορεί να διαφέρει. Μάταιες οι ευκαιρίες που δόθηκαν. Μάταιες κι οι ελπίδες που ξόδεψες. Μα στο τέλος καθησυχάζεσαι που δεν έδωσες το είναι σου. Κράτησες τον ενθουσιασμό σου. Κι εν τέλει στον εαυτό σου. Ποιος ξέρει; μπορεί μια επόμενη φορά να έρθουν αλλιώς τα πράγματα..

Έρχονται Χριστούγεννα...

...κι όλοι τρέχουν κι αγχώνονται. Τι περίεργοι που είμαστε οι άνθρωποι. Αγχωνόμαστε ακόμη κι όταν οι μέρες προσφέρονται για ηρεμία. Μα είναι κάτι άτομα που κλέβουν λίγη από τη μαγεία των Χριστουγέννων και σου την προσφέρουν απλόχερα. Όμορφοι άνθρωποι. Είναι εκείνοι που γαληνεύουν την ψυχή σου στη μεγαλύτερη ταραχή κι εκείνοι που σκορπούν τους φόβους σου όταν σε κλείνουν στα χέρια τους. Θέλεις τόσο πολύ να μάθεις τι σκέφτονται μα ύστερα επιστρέφεις στην ερμηνεία των δικών σου σκέψεων που είναι δυσκολότερη.
Είναι ωραία εποχή τα Χριστούγεννα. Αυτή η ομίχλη που πέφτει τη νύχτα, τα βράδια που έρχονται από νωρίς, τα κίτρινα φωτάκια που στολίζουν τους δρόμους κι η πόλη μετατρέπεται σε υπερβατική σχεδόν απόκοσμη. Αυτό το κλίμα μπορεί να επηρεάσει μερικούς να βυθιστούν στα συναισθήματά τους, να ερευνήσουν τις αισθήσεις τους, να αποδεχτούν τις επιθυμίες τους. Δεν ξέρω αν από αυτό το ταξίδι στο βυθό τους θα βγούνε δυνατότεροι ή πιο αποφασισμένοι αλλά σίγουρα οι ανακαλύψεις θα τους εκπλήξουν.

Καλά Χριστούγεννα!!
Χρόνια πολλά γεμάτα υγεία και χαμόγελα!
Μην παύετε να ελπίζετε, όλα μπορούν να συμβούν!

Οι αποκλεισμένοι

«και σμίγουν και χωρίζουν οι άνθρωποι

και δεν παίρνει τίποτα ο ένας απ' τον άλλον.

Γιατί ο έρωτας είναι ο πιο δύσκολος δρόμος να γνωριστούν.»

Τ. Λειβαδίτης

Κι εμφανίζονται οι άνθρωποι ανεπάντεχα στη ζωή σου. Την κάνουν άνω κάτω με θετικές κι άλλοτε αρνητικές συνέπειες. Γι' αυτές τις αρνητικές είναι που δεν τους αφήνεις να δούνε τις πραγματικές σου σκέψεις. Μα κάποιοι καταφέρνουν να διαβάσουν μερικά από τα χωρία του μυαλού σου. Κι εσύ τότε πιάνεις δουλειά. Έχεις να ανοικοδομήσεις τόσα τείχη, να προλάβεις να κρύψεις ό,τι δεν έγινε ακόμη φανερό. Πονάμε τους ανθρώπους για να μη μας πονέσουν εκείνοι πρώτοι. Γινόμαστε αυστηροί κριτές με εκείνους που πιστεύουμε πως θα μπορούσαμε να συμπαθήσουμε λίγο παραπάνω από τους υπόλοιπους του ανώνυμου πλήθους. Εστιάζουμε στα αρνητικά τους για να δικαιολογήσουμε την καχυποψία μας. Ψάχνουμε αγωνιωδώς τα ελαττώματά τους κι αν δεν είναι επαρκή δημιουργούμε νέα και τα μεγαλοποιούμε στο μυαλό μας. Έτσι τους διώχνουμε μακριά μας, γιατί δεν "ήταν για εμάς". Συνεχίζουμε την ήρεμη ζωή μας, απολαμβάνουμε τις μίζερες γκρίνιες μας για όσα δεν έρχονται ώσπου... να έρθουν και να τα διώξουμε κι αυτά. Γιατί είμαστε άνθρωποι κλειστοί, θεριά φοβισμένα κι ό,τι αποζητάμε το διώχνουμε μόλις εμφανιστεί αφού μάθαμε στη σιγουριά του αποκλεισμού μας.

"The door is locked now, but it's opened if you're true

If you can understand the me, then I can understand the you"

Οι ιστορίες των παππούδων μας

Από μικρή θυμάμαι τους παππούδες μας να αρχίζουν μια ιστορία από τα παιδικά τους χρόνια και κάπου κάπου στο ενδιάμεσο να σταματούν, τάχα για να θυμηθούν. Μα εμείς βλέπαμε τα βουρκωμένα μάτια τους κι αμέσως τους αλλάζαμε συζήτηση. Σκεφτόμασταν πως θα έζησαν δύσκολα χρόνια, όχι σαν αυτά που περιγράφονται ποιητικά στα βιβλία.

Όσο μεγαλώναμε, οι ιστορίες τους έγιναν γνώριμες αλλά δε χορταίναμε να τις ακούμε. Αυτά που διηγούνται έχουν σχέση με τον πόλεμο συνήθως κι όταν εκείνοι λένε πόλεμο εννοούν του '40 και τον εμφύλιο. Όταν μιλάνε για κείνα τα χρόνια, οι διηγήσεις τους δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από τον καλύτερο συγγραφέα του κόσμου. Οι ιστορίες τους συμπληρώνουν την Ιστορία των βιβλίων. Μπροστά στην αφήγηση της ζωής τους όπου μπλέκονται αναδρομές και παρεκβάσεις, έτσι ώστε κάθε φορά το ίδιο γεγονός να παρουσιάζεται παραλλαγμένο, το μόνο που μας μένει είναι η σιωπή.

Είναι μαγικός ο τρόπος που τις περισσότερες φορές όλες οι συζητήσεις καταλήγουν σε εκείνες τις πονεμένες ιστορίες. Όταν η γιαγιά μου κάνει τις απαραίτητες παύσεις κατά τη διήγηση της δικής ιστορίας, είναι για να προφέρει τη λέξη "τυράγνια". Τελικά, οι ιστορίες των παππούδων μας κλείνουν με την ευχετική φράση "τέτοια χρόνια να μην ξανάρθουν". 

Εγώ από την άλλη εύχομαι όταν θα έρθουν πάλι τέτοια χρόνια, να έχουμε τη γενναιότητα των παππούδων μας για να επιζήσουμε. Προς το παρόν σωπαίνουμε κι αφουγκραζόμαστε τις δικές τους ιστορίες που έχουν να μας διδάξουν πραγματικά ιδανικά.

Οχυρωμένες βεράντες

«Ίσως το φως θάναι μια νέα τυραννία.»

Κ.Π Καβάφης

Όλοι έχουμε στολίσει τις βεράντες μας με λουλούδια και πρασινάδα. Μικρές οάσεις μέσα στις γκρίζες ερήμους. Όποιον κι αν ρωτήσεις θα σου πει ότι το κάνει γιατί του αρέσει μα εγώ πιστεύω πως συμβαίνει γιατί θέλουμε να κρυβόμαστε από τους γνωστούς γείτονες και τους άγνωστους περαστικούς. Παραγεμίζουμε τον χώρο με όμορφα πράσινα φυτά, κατά κύριο λόγο ψηλά ή αναρριχητικά ώστε να είναι χρήσιμα για τον σκοπό τους. Εκείνα καθώς μεγαλώνουν παγιδεύουν τα αδιάκριτα βλέμματα κι ύστερα οι άνθρωποι ψάχνουν άλλο μπαλκόνι, λιγότερο οχυρωμένο για να περάσουν την ώρα τους.

Λέξεις χρώματα

«(...) Επιθυμίες κ’ αισθήσεις

εκόμισα εις την Τέχνην— κάτι μισοειδωμένα,

πρόσωπα ή γραμμές· (...)»

Κ.Π. Καβάφης

Κάτι τέτοιες μέρες θα ήθελα να ξέρω να ζωγραφίζω. Γιατί οι λέξεις αποκαλύπτουν περισσότερα απ΄ όσα θέλεις να πεις μερικές φορές. Σε προδίδουν. Έπειτα, οι λέξεις παρερμηνεύονται εύκολα κι ο κόσμος αγαπά την παραφιλολογία κι εγώ δε θέλω να εξηγώ. Η ζωγραφική από την άλλη μπλέκει χρώματα και σχήματα που μπερδεύουν τους ανθρώπους. Και η λέξεις έχουν χρώματα αν και οι περισσότεροι τις βλέπουν γκρίζες ή άχρωμες.  Ίσως γιατί τις μεταχειρίζονται επιπόλαια.
Τελικά, ίσως καλύτερα που δεν ξέρω να ζωγραφίζω. Αφού ο άνθρωπος φρόντισε να δώσει ερμηνεία ακόμη και στα χρώματα, καλύτερα να χρησιμοποιώ τις λέξεις. Εξάλλου, αν τις μπερδέψεις λίγο δε θα σε προδώσουν οι αποχρώσεις, αφού όπως είπαμε οι πολλοί ένα χρώμα πάντα θα αντικρίζουν. Μα εσύ θα ξέρεις πως κάθε γραπτό δημιουργεί νέα χρώματα, απ' αυτά που τα ανθρώπινα μάτια δεν έχουν ακόμα δει, αρά παραμένουν αμόλυντα.

Διδάσκοντας λογοτεχνία...

«Τα τρία Τ της επιτυχίας: 

Ταλέντο, Τόλμη, Τύχη.» 

Οδ. Ελύτης

Ήρθε και για μένα η στιγμή που τόσο επιθυμούσα: να διδάξω λογοτεχνία. Το τμηματάκι μου φέτος, στο κοινωνικό φροντιστήριο, αριθμεί προς το παρόν 4 παιδάκια.

Η λογοτεχνία κατεύθυνσης φαντάζει βουνό στα άμαθα μάτια των εφήβων καθώς ξαφνικά στην τρίτη λυκείου υποχρεώνονται να μάθουν όλες εκείνες τις έννοιες που εύκολα παραμέριζαν με τις «ευχές» των δασκάλων και του εκπαιδευτικού συστήματος, στα Κείμενα της γενικής παιδείας των προηγούμενων χρόνων. Και τους φαίνεται η λογοτεχνία ανιαρή κι ας είναι στην καλύτερη ηλικία για να εκφραστούν μέσω αυτής.

Αν μπορούσαν οι υπεύθυνοι να κατανοήσουν πόσο ενδιαφέρουσα είναι η λογοτεχνία ίσως να της έδιναν τον χώρο και τον χρόνο που χρειάζεται για να αποδείξει τη γοητεία της. Ένας πίνακας, σκόρπιοι στίχοι και μια απέραντη συζήτηση με διακριτικά όρια. Το μυαλό του παιδιού που μεγαλώνει κρύβει μαγικές λύσεις για τη ζωή και τα προβλήματά της που αν εκφραστούν θα αποτελέσουν ένα σημαντικό λιθαράκι για την καλυτέρευση του κόσμου μας. Η έκφραση αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω της λογοτεχνικής παραγωγής ή ερμηνείας.

Από την άλλη δεν αγαπούν όλοι οι καθηγητές τη λογοτεχνία, όπως δεν αγαπούν όλοι τα λατινικά ή την άλγεβρα. Ωστόσο, αν στον κλάδο μας δίδασκε ο καθένας αυτό που αγαπάει, αυτό που καθρεφτίζει το πάθος στο βλέμμα του, τότε τα πράγματα θα ήταν λίγο καλύτερα. Έχω γνωρίσει τέτοιους εκπαιδευτικούς κι η μεταλαμπάδευση της γνώσης ήταν πιο εύκολη, πιο ομαλή. Έτσι εξάλλου κερδίζεται ένα κομμάτι ευτυχίας, από τη στιγμή που κάνεις το ταλέντο σου επάγγελμα.

Το δικό μου συναίσθημα κατά τη διδασκαλία της λογοτεχνίας είναι λιγάκι ρομαντικό (ακόμη τουλάχιστον). Η αίσθηση πως παίρνω τα παιδιά μου από το χέρι και ταξιδεύουμε στα μέρη που περιγράφουν οι συγγραφείς, είναι διάχυτη σε όποιον τύχει να μπει στην αίθουσα τη στιγμή εκείνη. Η αγωνία έχει βεβαίως κι εκείνη τη θέση της στο μυαλό μου, αλλά είναι μόνο για καλό.

Καλή μας αρχή λοιπόν, με την ευχή να μεταδοθεί η αγάπη μου για τη λογοτεχνία στα παιδιά αλλά και οι δικές τους σκέψεις σε μένα.
Καλή μας επιτυχία!!

«Η δύναμή σου πέλαγο κι θέλησή μου βράχος»

Αλλιώτικη βροχή

«Σβήνοντας ένα κομμάτι από το παρελθόν είναι σαν να σβήνεις 

και ένα αντίστοιχο κομμάτι από το μέλλον.» 

Γ. Σεφέρης

Βρέχει. Ένα φθινόπωρο φερμένο από αλλού τ΄ αποψινό. Μυρωδιές φλαμουριάς και κρότοι βροχής κρυστάλλινοι. Ανήσυχοι κι άτακτοι επισκέπτες οι μνήμες μα καθάριες. Της «Αλεξάνδρειας» οι νύχτες μαγικές, απολύτως ποιητικές. Δεν έχουν τέλος οι απολογισμοί και τα ζύγια. Στιγμές μυθοποιημένες. Αφανείς αρωγοί οι εμπειρίες κάθε επιλογής σου. Βρέχει. Κι είναι οι θύμισες λύτρωση, δείχνοντας την Οδό του Ονείρου.

«Θυμάσαι ένα χειμωνιάτικο πρωινό, που ήρθα και σε ξύπνησα χωρίς να με περιμένεις;

Σε πήρα από το χέρι και περπατήσαμε στους δρόμους, μέσα στο κρύο και στη βροχή.»

Αλκ. Παπαδάκη

Δύστροπα και δυσνόητα τα λόγια που περιγράφουν όσα νιώθει μια ψυχή. Τραχιές οι συλλαβές που ανεβαίνουν ανείπωτες στα χείλη. Είναι που ο άνθρωπος έφτιαξε λέξεις γενικές κι αμφίσημες για λόγους ασφαλείας. Τη σιωπή όμως διαλέγει τις περισσότερες φορές. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιοι λίγοι που μαθαίνουν να αφουγκράζονται τη μελωδία της σιωπής σου. Αυτές οι σπάνιες κι απόκρυφες συζητήσεις εφοδιάζουν με λίγο ακόμη αιώνιο τις ψυχές μας.

Το σπίτι του βιβλίου

«Μην καταδέχεσαι να ρωτάς: "Θα νικήσουμε; Θα νικηθούμε;" Πολέμα!»

Ν. Καζαντζάκης

Κάποια στιγμή σας μίλησα για την όμορφη κίνηση του Βαγγέλη που αφήνει βιβλία σε διάφορα μέρη της πόλης του ώστε να τα βρούνε κάποιοι άλλοι, να τα διαβάσουν και με τη σειρά τους να τα μοιράσουν ( http://eirini-pasi.blogspot.gr/2014/05/blog-post.html ).

Τώρα εμπνεύστηκε κι αποφάσισε να φτιάξει μια μικρή βιβλιοθήκη έξω από το σπίτι του. Για την ακρίβεια πρόκειται για ένα μικρό σπιτάκι όπου θα υπάρχουν μέσα βιβλία τα οποία μπορεί ο καθένας να δανείζεται ή να προσφέρει τα δικά του. Στο εξωτερικό αυτή η προσπάθεια είναι διαδεδομένη αλλά στη χώρα μας απ' όσο γνωρίζω, δεν υπάρχουν ανάλογες βιβλιοθήκες ή τουλάχιστον δεν είναι γνωστές.

Το σπίτι του βιβλίου από όποια σκοπιά κι αν το δει κανείς, είναι ένα ενδιαφέρον εγχείρημα καθώς έχει μεγάλη σημασία να παρατηρήσουμε τις αντιδράσεις των συμπολιτών μας μόλις το αντικρίσουν. Όπως φαίνεται και στη φωτογραφία ο Βαγγέλης έκανε πολύ καλή δουλειά κι έβαλε μπόλικο μεράκι για να επιτευχθεί ο σκοπός του. Εξάλλου, η λογοτεχνία δικαιούται να έχει ένα τόσο όμορφα φροντισμένο σπιτάκι.

 Σου εύχομαι το σπιτάκι να είναι πάντα γεμάτο και να μας εμπνεύσει όλους ώστε να προβούμε σε παρόμοιες ενέργειες.

Ένας χρόνος

Περάσανε οι μέρες που έλεγες πως δεν είχαν τελειωμό. Ένας χρόνος και κάτι μέρες μάς θυμίζουν τα περασμένα. Τις στιγμές τις ξέγνοιαστες που δυσκόλεψαν το αντίο. Τότε ήλπιζες πως δεν ήταν το ύστατο, τώρα ακόμη δεν αποφάσισες.

Ένας ολόκληρος χρόνος μετά και μέσα στις αλλαγές που έφερε ήταν σα να μη σάρωσε τίποτα. Ανάμεσα στις ώρες που μας παρασύρουν και στη λήθη της κούρασης βρίσκεται κάποτε μια χαραμάδα φωτός από το παρελθόν που μας ταξιδεύει στα περασμένα. Δεν είναι δύσκολο να τη βρεις καθώς οι πειρασμοί που θυμίζουν τις στιγμές που έχουν παρέλθει είναι πολλοί.

Οπότε μόλις ο χρόνος συμπληρώθηκε, η αίσθηση που έφερε ήταν σα να μην πέρασε στιγμή. Ίσως η άρνηση της προσαρμογής και της συνειδητοποίησης να αποτελεί ένα είδος άμυνας απέναντι στην ψυχρή λογική της πλειοψηφίας του κόσμου. Κι από την άλλη, ίσως να έχουμε την ανάγκη να θεωρούμε κάποια πράγματα προσωρινά με την ελπίδα να αποτινάξουμε τη μονιμότητά που δε μας ταιριάζει αλλά τουλάχιστον μας συντηρεί.

Περίεργα τα θέλω των ανθρώπων, κυρίως όταν αυτά συναντάνε τα πρέπει που οι ίδιοι έχουν θέσει. Κάπως έτσι είναι μπερδεμένα και τα δικά μου. Ένα χρόνο μετά. Τον χρόνο που νόμιζα πως θα με βοηθούσε να δω ξεκάθαρα τις επιθυμίες. Μα αυτό που στ'  αλήθεια έψαχνα ήταν ένας δρόμος που θα με οδηγούσε σε αυτές αφού εν τέλει τις ήξερα από την αρχή. Τώρα πια δεν ξέρω πόσο διαβατός είναι ο δρόμος εκείνος.

Δώδεκα μήνες μετά κι όλοι όσοι ζητούσαν να δούμε τον κόσμο λίγο πιο ρεαλιστικά φαίνεται να έχουν προβάδισμα. Δυστυχώς οι συγκυρίες δε μας αφήνουν το περιθώριο να εξασκήσουμε τα όνειρά μας.  Μα εγώ ακόμη δυσκολεύομαι να τα τετραγωνίσω. Η σκέψη πως αν τα προσάρμοζα στις συνθήκες ίσως να μην τα έχανα παντελώς, με κυριεύει τελευταία μαζί με τον φόβο του αποπροσανατολισμού.

Πίστευε και μη, ερεύνα!

«Γιατί αν δεν υπάρχει Θεός, τι υπάρχει;»

Δ. Σολωμός

Ποτέ μου δεν κατάλαβα τους ανθρώπους που δηλώνουν με περηφάνια πως δεν πιστεύουν πουθενά κι έπειτα εκείνους που αφήνονται στις ανώτερες δυνάμεις. Γενικά είμαστε περίεργα όντα, ο καθείς με τις παραξενιές του προσπαθούμε να συνάψουμε σχέσεις, να συμβιώσουμε και να επιβιώσουμε μέσα στις χαρές μας και στις δυσκολίες. Μερικές φορές, ιδίως στις μεγάλες μας χαρές, θαρρείς πως ξεχνάμε από πού ήρθαμε και προς τα πού βαδίζουμε. Η αίσθηση πως η ζωή είναι αστείρευτη μάς κατακλύζει και μας συνεπαίρνει.

Εκείνες τις στιγμές γινόμαστε όντα μικροπρεπή κι επιπόλαια. Οι σκέψεις μας γρήγορα μετατρέπονται σε δηλώσεις που συχνά προκαλούν σύγχυση και καυγάδες με τους γύρω οι οποίοι παραδόξως (!) έχουν αντίθετη άποψη από την ολόσωστη (!) δική μας. Δίχως ενοχές οι βαρύγδουπες απόψεις μας ρέουν από τα χείλη μας χωρίς γυρισμό.

Κάποιοι από εμάς μαθαίνουμε να καταλαβαίνουμε πως οι άνθρωποι γύρω ή πιο μακριά μας, ίσως να έχουν μια διαφορετική σκέψη από τη δική μας, η οποία όντως είναι μία διαφορετική αλήθεια ακόμη κι αν εμείς από την οπτική μας δεν τη βλέπουμε. Ίσως να μην κατανοούμε την αλήθεια τους μα καταλαβαίνουμε την περίπτωση να έχει μια αλλιώτικη ισχύ. Ευδαίμων όποιος φτάσει σε αυτό το εξελικτικό επίπεδο.

Από την άλλη, κάποιοι από εμάς δεν μπορούν να δεχτούν την ύπαρξη μίας άλλης οπτικής που αποκρύπτεται από τα μάτια μας εξαιτίας της αλαζονείας και του εγωισμού που αποτελούν βασικά όπλα για να πορευτεί κανείς στην κοινωνία που με τόση προσοχή έχουμε δημιουργήσει! Αναπτυσσόμαστε διαμελισμένοι και νιώθουμε αρτιμελείς, βαδίζουμε μέσα σε μονοπάτια απόλυτης ημιμάθειας κι αισθανόμαστε ειδήμονες σε όλους τους τομείς.

Η μεγαλύτερη όμως ύβρις μας είναι ότι δηλώνουμε μόνοι κι αυτάρκεις. Εμείς! Τα μικροπρεπή κι επιπόλαια όντα που δημιουργηθήκαμε με τόση αγάπη, χάσαμε τον προσανατολισμό μας. Εξίσου ανίδεοι με εκείνους που πιστεύουν στην υπερδύναμή τους είναι κι όσοι εναποθέτουν τα όπλα εις το όνομα του Θεού ή της μοίρας ή των καιρών κι αρνούνται κάθε προσπάθεια υποθέτοντας πως το μέλλον τους έχει ήδη γραφτεί.

Ποτέ μου δεν κατάλαβα τους ανθρώπους που τόσο εγωιστικά δηλώνουν πως δεν πιστεύουν πουθενά μα κι εκείνους που ξεχνούν την ελευθερία της βούλησης που τους έχει δοθεί.

«Τί νέοι ποὺ φτάσαμεν ἐδῶ»

Κ. Καρυωτάκης

Είναι κάτι στιγμές ανεπανάληπτες. Προσωρινή συσσωρευμένη ευτυχία που από κάπου σου χρωστάει η ζωή. Ανεπάντεχα συναισθήματα που πάντα μοιάζουν πρωτόγνωρα. Άνθρωποι μοναδικοί που σκορπούν τους μήνες που σας χωρίζουν και κάθε φορά η αγκαλιά τους είναι μεγαλύτερη. Έμοιαζε σα να μην πέρασε καιρός μα η καθημερινότητά μου θα ήταν ομορφότερη αν βρισκόμασταν πιο κοντά.

Ψυχές που σε γεμίζουν ενέργεια την οποία δεν καταλαβαίνεις από πού την αντλούν. Άνθρωποι με άδολη καλοσύνη που στο χαμόγελό τους κρύβεται όλη τους η ανιδιοτέλεια. Βλέμματα που βυθίζονται στο δικό σου και μαρτυρούν ειλικρινή αγάπη, σε έναν κόσμο που σπάνια κοιταζόμαστε στα μάτια. Αγκαλιές που σου μεταδίδουν δύναμη, σε μια εποχή που η ελπίδα καταρρακώθηκε. Στις μέρες που όλοι ψάχνουν διέξοδα μα συναντούν μονάχα αδιέξοδα και μονόδρομους. Τα χρόνια περνούν δίχως προοπτικές, με τα χαρτιά μας τακτοποιημένα και κορνιζαρισμένα να μας θυμίζουν τις αισιόδοξες μέρες που νιώθαμε πως ο κόσμος θα μας ανήκει. Οι νύχτες μας γεννούν ιδέες που τα πρωινά ξεψυχούν στην πεζή πραγματικότητα όπου χάνουμε τον εαυτό μας. Η αίσθηση της αποξένωσης από τους γύρω σε κυριεύει καθώς επιθυμείς όλο και περισσότερο να ακούς τις σκέψεις σου, να καταλήξεις στα θέλω σου.

Σε εκείνα τα θέλω που δεν ξεχνάς μέσα στις δυσκολίες, εκείνα που σε καταδιώκουν καθώς δεν αντέχεις να τα απορρίψεις. Τα όνειρά σου που οι φωνές της εποχής σε πιέζουν να τα παρατήσεις και να στραφείς σε άλλες λύσεις. Τις αναζητάς κι εκείνες, μα νιώθεις ένοχος, προδότης των στόχων σου. Μπερδεύεσαι, εγκλωβίζεσαι, ξεχνάς κι έπειτα θλίβεσαι αφού δεν έχεις ενέργεια ούτε για να εξοργιστείς. Συμβιβάζεσαι με τα λίγα και νιώθεις αχάριστος όταν αποζητάς όσα σου αξίζουν, εκείνα που σου είχες υποσχεθεί. Το μέλλον σου δε διαγράφεται πια, τα όνειρα παγώνουν κι ελπίζεις ότι αυτό θα είναι προσωρινό. Και το προσωρινό μονιμοποιείται. Κι ο συμβιβασμός συνηθίζεται.
Πώς να πιστέψεις όμως σε όλα αυτά και πώς να αφεθείς όταν είσαι τόσο νέος;

"Don't wanna close my eyes

I don't wanna fall asleep

'Cause I'd miss you, baby

And I don't wanna miss a thing"

Δίνουμε Πανελλαδικές!

Δώσαμε Έκθεση!
Θυμάμαι τους καθηγητές να λένε ότι κάθε φορά που οι μαθητές τους δίνουν Πανελλαδικές είναι σα να ξαναγράφουν οι ίδιοι. Βέβαια όταν είσαι γ' λυκείου δεν το καταλαβαίνεις αυτό γιατί θεωρείς πως είσαι μόνος, όσο κι αν σε υποστηρίζουν.

Τώρα που κι εγώ έχω ένα μαθητή στη γ' λυκείου -τον πιο αγαπημένο μου για φέτος- νιώθω αν όχι την ίδια αγωνία τότε παρόμοια με εκείνη που είχα όταν έγραφα κι εγώ. Δώσαμε Έκθεση και τώρα αναμένουμε τα αποτελέσματα. Περίμενα τη δημοσίευση των θεμάτων κι ευχόμουν να μην αγχωθεί, να μη θολώσει. Όταν πια βγήκαν τα θέματα άρχισα να αγωνιώ για τα τυχόν λάθη που θα μπορούσε να κάνει γνωρίζοντας τις αδυναμίες του. Από την άλλη χαμογελούσα στη σκέψη ότι αυτό το είπαμε κι εκείνο το είχαμε τονίσει. Κατέληγα πάντα με ένα «μακάρι να γράψει!».

Είναι μοναδική εμπειρία να δίνει ο μαθητής σου εξετάσεις, τουλάχιστον για μένα που ήταν κάτι το πρωτόγνωρο. Ύστερα από το τελευταίο μας μάθημα ένιωσα ένα παράξενο κενό.
Ξεχώρισα αυτό το παιδί γιατί είχε την ικανότητα να με κοιτάζει μέσα στα μάτια ακόμη κι αν είχε περάσει την πιο δύσκολη μέρα. Συχνά μου άνοιγε την ψυχή του κι εγώ χαιρόμουν να ακούω τις σκέψεις, τα όνειρα, τους προβληματισμούς του και καμιά φορά να του λέω τη γνώμη μου. Ωστόσο, δε μπορώ να πω ότι ήταν ο πιο επιμελής μαθητής που είχα αλλά ύστερα από μια κουβέντα που κάναμε τον είδα να προσπαθεί τη στιγμή που οι υπόλοιποι αποφάσισαν να τα παρατήσουν. Η χημεία μας ευδοκίμησε.

Το πιο όμορφο όμως της όλης υπόθεσης είναι πως τα μαθήματα έγιναν σε εθελοντικό πλαίσιο και δεν ένιωσα στιγμή δείγμα αχαριστίας από το συγκεκριμένο παιδί. Του αξίζουν τα καλύτερα και θα τα καταφέρει γιατί έχω πίστη στην ψυχική του δύναμη κι ευαισθησία.

Ανιδιοτελείς Άνθρωποι

«Εσύ δε θα μου πεις ευχαριστώ,

όπως δε λες ευχαριστώ στους χτύπους της καρδιάς σου

που σμιλεύουν το πρόσωπο της ζωής σου.

Όμως εγώ θα σου λέω ευχαριστώ

γιατί γνωρίζω τι σου οφείλω.»

Γ. Ρίτσος

Συναντάω Ανθρώπους. Εκεί που καμιά φορά απελπίζομαι και χάνω την εμπιστοσύνη μου στην ύπαρξη τέτοιων Ανθρώπων, εκείνοι εισέρχονται με καλοσυνάτο θράσος στη ζωή μου. 

Με το μεγαλείο της ψυχής τους φωτίζουν τον δρόμο μου. Είναι συγκινητικό αν σκεφτείς πόση ανιδιοτέλεια ξεχειλίζουν κι έπειτα είναι παρηγορητικό να σκέφτεσαι πως ανάμεσα στο πλήθος «που τους ρημάζει η τρομερή ευκολία»  εκείνοι αποτελούν παραδείγματα για όλους μας.

Εν τέλει, ο εθελοντισμός δεν είναι τι προσφέρεις αλλά τι λαμβάνεις. Κι αλήθεια τα δώρα είναι πολλά κι ανεκτίμητα! Ένα μεγάλο ευχαριστώ στους Ανθρώπους που οργάνωσαν το συγκεκριμένο εγχείρημα και που είχα την τιμή να μπω στην «οικογένεια» αυτή η οποία μου δίδαξε πολλά περισσότερα από όσα νόμιζα. Επιπλέον νιώθω ειλικρινή θαυμασμό απέναντί τους διότι συνεχίζουν με ταπεινοφροσύνη  τις ποικίλες δράσεις τους δίχως καμία χρηματική ενίσχυση από πολιτικές ή άλλες ομάδες. 

Μόλις διαπίστωσα πως είναι λίγες οι λέξεις για να περιγράψω το φως που αντίκριζα όλη τη χρονιά στο βλέμμα τους και που με γέμιζε με θάρρος κι αλήθεια.

Οι γάμοι του ουρανού και της κόλασης

«Η Αντίθεση είναι η αληθινή Φιλία.»

W. Blake

Ο Επίκουρος ή κατά κόσμον Βαγγέλης είναι ο «Άγιος Βασίλης» των βιβλίων. Συχνά μέσω του blog του ανακοινώνει ότι στο τάδε μέρος θα αφήσει κάποια βιβλία κι όποιος θέλει μπορεί να περάσει να τα ξεφυλλίσει, να τα πάρει, να τα κρατήσει ή να τα δώσει με τη σειρά του σε άλλους. Εξάλλου αυτή είναι η λογική του BookCrossing.
Η αλήθεια είναι πως μόνο σκόρπιες πληροφορίες είχα για το σχετικό «κίνημα». Όταν ο Βαγγέλης πρότεινε να μου στείλει κάποιο βιβλίο ξαφνιάστηκα. Έπειτα στάθηκα αναποφάσιστη καθώς είμαι καχύποπτη για τις επαφές μέσω διαδικτύου. Τέλος πείστηκα αφού ζήτησα και τη συμβουλή ενός καλού φίλου που ξέρει από αυτά

Όταν το βιβλίο έφτασε στα χέρια μου ήμουν ενθουσιασμένη. Όχι τόσο για το όμορφο δώρο όσο για την ανιδιοτέλεια που υπάρχει ακόμη σε μερικούς ανθρώπους. Ακόμη αναρωτιέμαι πώς κάποιοι διατηρούν την ψυχή τους σε μια τέτοια εποχή όπου κυριαρχούν πολλά σκοτάδια στοιβαγμένα. Αν σκεφτεί κανείς πόσο δύσκολα αποχωριζόμαστε τα πράγματά μας θα καταλάβει πόσο σημαντική ήταν η κίνηση του Βαγγέλη.

Προσωπικά, αν εξαιρέσω τα βιβλία που έχω χαρίσει στη βιβλιοθήκη του σχολείου κάποτε ή της πόλης πρόσφατα, σπάνια με θυμάμαι να χαρίζω ένα δικό μου βιβλίο σε κάποιον φίλο (σε άγνωστο δεν τίθεται θέμα). Αντίθετα, έχω δωρίσει πολλά καινούργια βιβλία. Επίσης, έχω δανείσει αρκετά με την ίδια πάντοτε αγωνία αν θα τα φροντίζει κι αν θα τα επιστρέψει. Η αδυναμία μου στα βιβλία καταντά εμμονική. Θεωρώ πως μπορώ να μοιραστώ όλα μου σχεδόν τα πράγματα με φίλους (μην ξεχνάτε πως έχω  δίδυμο αδερφό οπότε έχω μάθει να δίνω) εκτός από τα αγαπημένα μου βιβλία και τον υπολογιστή μου (εκτός αν τα έδινα στον Δίδυμο :D ). Πριν βιαστείτε να με κατακρίνετε, παραδέχομαι πως είμαι αδικαιολόγητη.
 ΠΑΡΕΚΒΑΣΗ: Η εικόνα των βιβλίων μου μέσα σε κουτιά το προηγούμενο καλοκαίρι της μετακόμισης μετά το τέλος των σπουδών, μου προκαλεί ακόμη πόνο στην ψυχή. Ευτυχώς όλα έφτασαν υγιή (!)

Ωστόσο, μετά από αυτή την κίνηση έχω βάλει κάτω την κοσμοθεωρία μου περί βιβλίων και προσπαθώ να την αναθεωρήσω. Είναι δύσκολο! Το παράδειγμα όμως του Βαγγέλη είναι αξιοζήλευτο κι άξιο προς μίμηση. Βαγγέλη ομολογώ δημόσια πως δε θα χαρίσω αυτό το βιβλίο αλλού γιατί θέλω να έχω κάτι να θυμάμαι από αυτή την πρώτη κίνηση. Ωστόσο, θα διαλέξω ένα από τα δικά μου, που είναι ακόμη πιο δύσκολο για μένα, και θα το χαρίσω σε κάποιον που θα το προσέχει και θα το φροντίζει. Εξάλλου τα βιβλία αναπνέουν. Στις σελίδες τους κρύβουν τις ανάσες όσων τα διάβασαν, όσων τα ξεφύλλισαν, εκείνων που τα επιμελήθηκαν κι αυτών που τα έγραψαν.

Ένα μεγάλο ευχαριστώ!

ΥΓ: Δε θέλησα να αναφερθώ στο όμορφο περιεχόμενο του βιβλίου γιατί ο σκοπός μου ήταν τα εστιάσω στην κίνηση.
ΥΓ2: Άραγε η νοοτροπία μας θα μας επέτρεπε μια (για αρχή) μικρή βιβλιοθήκη σαν της εικόνας σε κάθε πόλη;

11 χρόνια μετά....

«Φίλοι

Που φεύγουν

Που χάνονται μια μέρα»

Μ. Αναγνωστάκης

Αυτό υπήρχε ήδη στον τοίχο

Στο δημοτικό ήμουν ατίθασο παιδάκι. Καμιά φορά περισσότερο αντιδραστική από όσο θα έπρεπε. Η σχέση με τους συμμαθητές ήταν αρκετά καλή αλλά δε με ένοιαζε ιδιαίτερα γιατί είχα εξαιρετική παρέα στη γειτονιά με την οποία τύχαινε να μη πάμε στο ίδιο σχολείο καθώς στην περιοχή υπήρχαν δύο δημοτικά κι σε μένα με τον αδερφό μου έλαχε να πάμε σε διαφορετικό από εκείνο των φίλων μας.

Ωστόσο, η παρέα της τάξης μου ήταν καλή στην πλειοψηφία της όσον αφορούσε τα κορίτσια. Θυμάμαι ακριβώς ποιες συμπαθούσα περισσότερο και ποιες μου φαίνονταν αδιάφορες. Γυρνώντας τη σκέψη μου μέσα στα χρόνια πάντα ένιωθα μια πίκρα που δεν έδωσα μεγαλύτερη προσοχή σε μια φίλη που δε μου χαλούσε χατήρι. Εγώ τότε, πιο αυθόρμητη και δυναμική κι εκείνη πιο μαζεμένη και ήσυχη μού είχε πάντα μια αδυναμία που δεν την έκρυβε. Θυμάμαι τη μαμά να μου λέει πόσο καλό κορίτσι ήταν και να κάνω παρέα μαζί της. Οι συμβουλές της μαμάς, βλέπεις, καθώς έχουν κι ένα άγχος με ποιους θα μπλέξουμε. Κι εγώ την έκανα βεβαίως παρέα μα με θυμάμαι συχνά απότομη μαζί της σχεδόν... αχάριστη θα με χαρακτήριζα. Δεν το έκανα όμως επίτηδες. Είχα και τότε τις τύψεις μου αλλά δεν μπορούσα να ελέγξω τον χαρακτήρα μου.

Στο τέλος του δημοτικού μετακόμισε με αποτέλεσμα να μην είμαστε μαζί στα επόμενα σχολικά χρόνια. Λυπήθηκα. Και τα χρόνια πέρασαν.... 

Ήρθαν οι σπουδές και μαζί τους οι αναμνήσεις αυτές καθώς με τις νέες σου παρέες συζητούσες για το άγνωστο σε εκείνες παρελθόν σου. Έτσι σκέφτηκα να αναζητήσω εκείνο το ήσυχο κορίτσι που ήθελε πάντα να είναι στην ομάδα μου στην αμπάριζα ή στο βόλευ και που χαιρόταν όταν τύχαινε να καθίσει μαζί μου στο θρανίο ή τις εκδρομές. Τη βρήκα με τη βοήθεια των κοινωνικών δικτύων. Με θυμήθηκε αμέσως ή μάλλον δεν πρέπει να με είχε ξεχάσει ποτέ.

Έπειτα, εκείνη στην πόλη που σπούδαζε κι εγώ στη δική μου δεν έτυχε να συναντηθούμε παρά τα γνωστά «θα βρεθούμε μόλις γυρίσω». 

Τις προάλλες περίμενα το τρένο για να επισκεφτώ την κολλητή. Ξαφνικά ακούω το όνομά μου. 11 χρόνια μετά άκουσα εκείνο το κορίτσι να με φωνάζει. Δε μου ήταν δύσκολο να τη γνωρίσω καθώς δεν άλλαξε πολύ. Ο προορισμός μας διαφορετικός. Τα λίγα λεπτά αναμονής τα περάσαμε μαζί μα τι να πρωτοπείς; 

Σήμερα περαστική από την πόλη μού είπε να βρεθούμε. Μετρημένο παιδί με τους προβληματισμούς του, μου ανοίχτηκε εύκολα. Μα κι εγώ αν και πιο συγκρατημένος χαρακτήρας ένιωσα οικειότητα. Εξάλλου την ξέρω από... τόσο (κίνηση χεριού). 

Μετά τον καφέ περάσαμε από το παλιό μας σχολείο που για καλή μας τύχη ήταν ανοιχτό λόγω κάποιων εξετάσεων που έδιναν εκεί. Περπατήσαμε στην αυλή που φιλοξένησε 6 χρόνια τις φωνές μας, τους τσακωμούς, τις πτώσεις, τα γέλια και τα παιχνίδια μας.  Κάποτε φάνταζε μεγαλύτερη. «Σε θυμάμαι να περνάς πάνω από τον τοίχο κάθε φορά που έπεφτε η μπάλα», μου είπε δείχνοντας με το χέρι της. Ακόμη κι ο δρόμος έξω από το σχολείο κάποτε μας έμοιαζε λεωφόρος ολόκληρη καθώς γονείς και δάσκαλοι μας έλεγαν να περνάμε προσεκτικά.

Πιθανότατα θα ξαναβρεθούμε μα ούτε εγώ ούτε κι εκείνη είμαστε εκείνα τα κορίτσια που έτρεχαν στο μεγάλο προαύλιο αλλά τα μοιάζουμε αρκετά. Εκείνη τώρα πια, πιο σίγουρη για τις απόψεις της κι εγώ πιο πειθαρχημένη. Απλώς είναι συγκινητικό να ανακαλύπτεις πως κάποιοι που γνώριζες παλιά έχουν εξελιχθεί και προοδεύσει χωρίς να χάνουν τον καλό τους εαυτό. Σίγουρα, δεν την ονομάζω πια (ή ακόμη) φίλη κι ούτε μπορώ να μιλάω με σιγουριά καθώς σε μια στιγμή δεν κρίνεις τη διαμόρφωση που προκαλούν τα χρόνια στον χαρακτήρα.

Μπερδεμένα μονοπάτια, καθαρά όνειρα

«Φτᾶσε ὅπου δέν μπορεῖς»

Ν. Καζαντζάκης

Όταν τα όνειρα μπερδεύονται μας βγάζουν σε δρόμους γοητευτικούς. Κι αν έχουμε λίγη όρεξη να αγωνιστούμε με πείσμα και πάθος τη στιγμή που μας φαίνεται ότι τίποτα δε μας ευχαριστεί τότε θα έρθει ο χρόνος φορτωμένος με τα μεράκια μας και θα τα τοποθετήσει όλα στην αγκαλιά μας. Ή τουλάχιστον αυτό ελπίζω...
Είναι ενδιαφέρον ή μάλλον προκλητικό να περπατάς σε οδούς που δεν είχες σχεδιάσει στον χάρτη σου. Κάποτε σε κατακλύζει ένα συναίσθημα για το οποίο δεν υπάρχουν λέξεις. Μια χαρά για την ανακάλυψή σου αυτή και μια αγωνία μήπως απομακρύνεσαι από το κέντρο σου.
Στην εποχή μας τα δεδομένα έχουν αλλάξει μα τα ζητούμενα παραμένουν πεισματικά τα ίδια. Εξάλλου δε γίνονται εκπτώσεις στα όνειρα. Εν τέλει κάπου θα βρεθεί ο συνδυασμός, ίσως όταν λάβουμε εκείνη τη μεγάλη απόφαση η οποία θα ανατραπεί από μία καλύτερη, πιο ταιριαστή. Όσα έμοιαζαν να μας συγκινούν θα τα αγγίξουμε και θα κινηθούμε προς άλλα με λαχτάρα και ταπεινοφροσύνη δίχως να ξεχνάμε την αρχή της πορείας μας. Κάπως έτσι πρέπει να είναι τα μονοπάτια που οδηγούν στα όνειρά μας, πιο μπερδεμένα από ποτέ.

«Εγώ μιλάω για δύναμη,

της ελπίδας ισοδύναμη»

Δείξον ημίν και την ένδοξον σου ανάστασιν

«Κει στο πλάγι δαγκάναν οι οχτροί σου τα χείλη…

Δολερά ξεσηκώσανε τ’ άγνωμα πλήθη 

κι όσο ο γήλιος να πέσει και νά ’ρθει το δείλι,

το σταυρό σου καρφώσαν κι οχτροί σου κι οι φίλοι»

Κ. Βάρναλης

Οι δύο λαμπάδες που έφτιαξαν και μου δώρισαν
οι υπεύθυνοι από τα δύο εθελοντικά
προγράμματα που συμμετέχω.
Συγκίνηση κι ευγνωμοσύνη.

Τη χθεσινοβραδινή λειτουργία της Σταύρωσης, αν και μεγάλη σε έκταση, τη θεωρώ μία από τις καλύτερες στιγμές του εκκλησιασμού. Η τρεμάμενη από συγκίνηση φωνή του ιερέα μας που έχω συνδέσει από μικρή στο μυαλό μου με τη στιγμή της περιφοράς του Σταυρού, η ανατριχιαστική ηχώ από τους χτύπους στο μάρμαρο ως αναπαράσταση των καρφιών που κάρφωσαν στον Ιησού, η όλη ατμόσφαιρα, τα φώτα που σβήνουν, κάτι λιγοστά κεριά, η σιωπή, η συγκίνηση και τα όμορφα ποιητικά λόγια που ακούγονται κάνουν εκείνες τις στιγμές μοναδικές. Νομίζω πως αξίζει έστω και μία φορά να παραβρεθεί κάποιος τη Μεγάλη Πέμπτη στην εκκλησία, ίσως όχι από την αρχή, ίσως όχι μέχρι το τέλος αλλά τουλάχιστον όταν "βγαίνει" η Σταύρωση.

Για να είμαι ειλικρινής φέτος έτυχε να διαβάσω τα ακριβή λόγια που λέγονται κατά την περιφορά του Σταυρού και θαύμασα την ποιητικότητά τους. Σας τα παραθέτω με ευχές για καλή Ανάσταση, καλό Πάσχα σε εσάς και τους αγαπημένους σας, με φώτιση και υγεία, με πρόοδο και λίγη παραπάνω κριτική σκέψη για όσα συμβαίνουν σε εμάς και τους γύρω μας.

«Σήμερον κρεμᾶται ἐπὶ ξύλου ὁ ἐν ὕδασι τὴν γῆν κρεμάσας
Στέφανον ἐξ ἀκανθῶν περιτίθεται ὁ τῶν ἀγγέλων Βασιλεύς.
Ψευδῆ πορφύραν περιβάλλεται ὁ περιβάλλων τὸν οὐρανὸν ἐν Νεφέλαις.
Ῥάπισμα κατεδέξατο ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ἐλευθερώσας τὸν Ἀδάμ.
Ἥλοις προσηλώθη ὁ Νυμφίος τῆς Ἐκκλησίας.
Λόγχῃ ἐκεντήθη ὁ Υἱὸς τῆς Παρθένου.
Προσκυνοῦμεν σου τὰ πάθη, Χριστέ.
Δεῖξον ἡμῖν καὶ τὴν ἔνδοξόν σου ἀνάστασιν».

Νέα αρχή

«Όταν έχεις μέσα σου το φως, δε σε σταματάει κανείς.»

Στρ.  Τσίρκας

Ήθελα από μικρή κάποια στιγμή να δουλέψω σε εφημερίδα. Ο χρόνος το έφερε κι αυτό. Οι εντυπώσεις μου εναλλάσσονται ακόμη αφού είναι νωρίς για να καταλήξω σε πορίσματα.
Ανάμεσα στις αγωνίες μου είναι πως δεν πατώ ακριβώς πάνω στα βήματα που σχεδίασα με τις σπουδές μου. Όσο να πεις λοξοδρομώ. Ωστόσο, μπορώ ακόμη να τα συνδυάζω. Καμιά φορά τα πρόσκαιρα σε προετοιμάζουν για τα αιώνια, σε "ψήνουν" όπως είπε ο καλός μου φίλος Διονύσης. Το θέμα είναι να βρεις κάτι θετικό μέσα σε αυτές τις προσωρινές λύσεις ώστε να ξεκινάς τη μέρα με καλή διάθεση κι όχι με γκρίνια διαφορετικά δεν έχεις να κερδίσεις ούτε και να προσφέρεις.
Ίσως δε με βλέπετε ενθουσιασμένη παρ' όλο που το περιβάλλον εδώ είναι καλό, ασχολούμαι με πράγματα που αλλού δε θα είχα την ευκαιρία κι η γνώμη μου λαμβάνεται υπόψιν. Προσπαθώ να είμαι συγκεντρωμένη, να βάλω τις σκέψεις μου και τις επιθυμίες μου σε μια σειρά, μην τις παραμερίσω, μην τις χάσω...
Όλα είναι εμπειρίες λοιπόν, κι εγώ είμαι κάπως τυχερή που δε χρειάστηκε να αποκλίνω πολύ από τα όνειρά μου όπως άλλοι συνομήλικοι ή που τουλάχιστον μπορώ να διαθέτω χρόνο και για εκείνα.

Τώρα που είναι άνοιξη

«Κι εσύ άμα γίνεις μάζα, στρατός χάνεσαι, σκιάζεσαι μ' ό,τι ακούς καινούργιο,

Άμα ξυπνήσεις εσύ, τότες θα' ρτει η άνοιξη.»

Δ. Σωτηρίου

στη φωτ. ποίημα του Γ. Σεφέρη

Νιώσε τη ζωή κι άφησέ τη να σε συγκλονίσει. Αγάπα τις δυσκολίες κι άφησέ τες να σε παρασύρουν, βγάζουν σε μονοπάτια ανθισμένα. Άγγιξε πρώτος, μόνος σου όλες τις πτυχές του εαυτού σου και ρίσκαρε τα πρόσκαιρα για τα αιώνια. Γύρευε εκείνο που οι άλλοι αγνοούν και τιθάσευσέ το. Έχε υπομονή μα μη συμβιβάζεσαι. Διατήρησε τις σιωπές σου για να ακουστούν τα λόγια σου όταν έρθει η ώρα. Απόφυγε όσους σού βγάζουν τον κακό σου εαυτό. Πάλεψε για το όνειρό σου, γι' αυτό που δεν ομολογείς σε κανέναν και δούλεψε με πάθος. Μη ξεχνάς, ποτέ σου μη ξεχνάς τον στόχο κι αν μοιάζει απρόσιτος επαναπροσδιόρισέ τον μα μην τον εγκαταλείπεις. Πίστεψε στους ανθρώπους ενστικτωδώς μα εμπιστεύσου μόνο τον εαυτό σου. Μάθε να εκτιμάς το αμελητέο γιατί εκεί κρύβεται η ευτυχία. Συμφιλίωσε το συναίσθημα με τη λογική μπορούν να γίνουν σύμμαχοι ισχυροί. Σκέψου τα λίγα μα συγκεντρώσου στα πολλά. Τώρα που είναι άνοιξη. Εμπνεύσου!!

Μέρες ποίησης...

«(...)Δεν προσπαθεί να εκφράσει την προσωπικότητα των ποιητών, 

μάλλον προσπαθεί να την καταργήσει, όπως έγραφε ο Ελιοτ. 

Αλλά κάνοντας αυτό, εκφράζει μιαν άλλη προσωπικότητα 

που ανήκει σε όλους.(...)»

Γ. Σεφέρης (για την ποίηση) «Ο Καβάφης του Σεφέρη»

Κι όλοι θα θυμηθούμε την ποίηση στις 21. Όπως «ανεπαισθήτως» θυμηθήκαμε πέρσι τον Καβάφη. Ύστερα ξεχάστηκε καθώς ο νέος χρόνος είναι αφιερωμένος σε άλλον, δεν υπάρχει χώρος.
Δε λέω πως είναι κακό. Όπως κι αν ταξιδεύει η ποίηση, καλό είναι. Έστω κι αν με ένα της φευγαλέο πέρασμα ερεθίσει για λίγο την άμαθη ψυχή μας, καλό θα είναι.
Το κακό είναι που καταφέρνουμε το αιώνιο να το τιμήσουμε πρόσκαιρα κι επιφανειακά στην πρόχειρη εποχή μας. «Μα...», θα λέγαν κάποιοι έτοιμοι για αντιλογίες «...πού καιρός για ποίηση;». Αν της δίναμε μια ευκαιρία, η ίδια θα μας έδινε την πολυπόθητη απάντηση. Δυστυχώς δεν υπάρχει χρόνος.

«Ανεξήγητο. Δεν καταλαβαίνω τους ανθρώπους. 

Όσο και να παίζουν με τα χρώματα, είναι όλοι τους μαύροι.»

Γ. Σεφέρης

Μετά από τις πρόσφατες χαρές που μας χάρισε η ορκωμοσία πετάχθηκαν και οι τελευταίες -ελπίζω!- μάσκες και φορεσιές. Όσο κι αν προσπαθήσεις να τους δικαιολογήσεις πρέπει να το πραδεχτείς για να κρατήσεις μόνο τις καλές στιγμές μαζί τους. Ποιος έχει όρεξη τώρα να φορτώσει το μυαλό του με μολυσμένες σκέψεις; Είναι κρίμα πάντως. Κάποτε να ήταν η καθημερινότητά σου και λίγο έπειτα να μην τους αναγνωρίζεις. Μάλλον έτσι είναι οι άνθρωποι, στις χαρές απομακρύνονται. Στην αρχή τάχα ξαφνιάζεσαι, απογοητεύεσαι μα το συνηθίζεις. Όσοι βέβαια αντέξουν σε αυτό το φρικτό βασανιστήριο αξίζουν την ευγνωμοσύνη σου. Η κολλητή λέει ότι δεν υπάρχει λογική σε αυτό μα την απασχολεί το ίδιο. Λέει επίσης ότι τώρα θα ήθελε να ήταν βράδυ καλοκαιρινό, να ήμασταν στη λίμνη και να ακούγαμε έντεχνα. Έντεχνα έχουμε. Νύχτα είναι. Η λίμνη μας και το καλοκαίρι λείπουν. Κι η κολλητή. Κι εγώ. Πώς η κάθε μας συζήτηση καταλήγει στην Πόλη μας δεν το έχουμε ακόμη καταλάβει...

«Του το κρατάω αυτού του κόσμου

που δε μου ανήκει ο εαυτός μου

Γι' αυτό τα δίχτυα που του ρίχνω 

είναι όσα θέλω εγώ να δείχνω»

Αλτ! τίς ει;

«Με της μητρός μου φίλημα, με φούχτα γη της γης μου»

Δ. Σολωμός

Νομίζω πως είναι η πρώτη φορά που ο Δίδυμος θα λείπει τόσο καιρό από το σπίτι αφού η σχολή προτίμησής του ήταν στην πόλη μας, ευτυχώς δηλαδή γιατί είναι δύσκολο να σπουδάζεις δυο παιδιά ταυτόχρονα. Μπορεί να μη θυμάμαι σωστά αλλά είναι τουλάχιστον η πρώτη φορά που εκείνος φεύγει κι εγώ μένω πίσω. Εξάλλου ήμουν εγώ που σπούδαζα σε άλλη πόλη. Τώρα όμως η μάνα Πατρίδα  τον καλεί.
Το σπίτι βρίσκεται την τελευταία βδομάδα μέσα σε μια αναταραχή. Προετοιμασίες και άσκοπες αγορές όπως τις χαρακτηρίζει ο αδερφός αλλά οι γονείς θέλουν να προβλέψουν κάθε ενδεχόμενο. Οι συμβουλές από τις παλιότερες σειρές έρχονται και παίρνουν. Οι γονείς και δη οι μανάδες των παιδιών που έχουν ήδη υπηρετήσει είναι όπως πάντα υπερβολικές. Υπάρχουν διάφορες απόψεις για τον στρατό αλλά όπως και να το κάνεις δεν μπορεί παρά να είναι μια ακόμη εμπειρία. Έπειτα,  βγήκαμε με την παλιοπαρέα μέχρι πρωίας, τσουγκρίσαμε στην υγειά του νέου φαντάρου, είδε γνωστούς, φίλους παππούδες, μαγείρεψε η μαμά τα πιο αγαπημένα φαγητά, κοιτάξαμε τα δρομολόγια τρένων, λεωφορείων και όλων των απαραίτητων μέσων που θα αλλάξει, μετρήσαμε τις αποστάσεις σε χιλιόμετρα κι ώρες, αγοράσαμε τις κατάλληλες κλειδαριές προς αντιμετώπιση κλοπών, άλλαξε κινητή συσκευή για παν ενδεχόμενο και γενικά αφού εφοδιάστηκε με όσα ο ίδιος πιστεύει πως πρέπει να έχει μαζί του κλείνοντας τα αφτιά του στις υπερβολές, όλα φαίνονται να είναι έτοιμα!
Παρ' όλα αυτά έχουμε γελάσει πολύ με τις προετοιμασίες...

Μου φαίνεται περίεργο! Θα μου λείπει.

Η γνώμη μου κάποτε ήταν πως δε θα έπρεπε να παραπονιέται κανείς που πηγαίνει στον στρατό, τώρα όμως βλέποντας από κοντά κι έχοντας διευρύνει γενικώς την οπτική μου θεωρώ ότι είναι ένα διάστημα αδράνειας για τα παιδιά που έχουν όνειρα, θέλουν να εργαστούν, να συνεχίσουν τις σπουδές και τέλοσπαντων να πάνε λίγο παραπάνω. Είναι σαφές πως δεν τίθεται θέμα αγάπης ή αφοσίωσης προς την Πατρίδα καθώς αυτά μπορούν να αποδειχθούν διαφορετικά. Από την άλλη δεν ξέρω αν θα μπορούσε το κενό τους να συμπληρωθεί από εκείνους που είναι μόνιμοι στρατιωτικοί. Προφανώς είναι ένα από τα θέματα όπως κι άλλα τόσα στη χώρα μας που θέλουν εξέταση από την αρχή. Ωστόσο, αν θες να δεις τα θετικά είναι και μια στιγμή «αποτοξίνωσης» από τον έξω κόσμο.

Καλή θητεία λοιπόν και καλές εμπειρίες!!

«Να 'σαι καλά, δάσκαλε!»

«Ταύτην την επαγγελίαν επιτελούντι είη μοι συν ταις ευχαίς των εμών διδασκάλων 

ο Θεός βοηθός εν τω βίω.»

(κατακλείδα όρκου)

Περάσαμε από τα χέρια πολλών καθηγητών ως φοιτητές. Γνωρίσαμε προσωπικότητες που αποτυπώθηκαν στη ψυχή μας κι άλλες που ξεχάστηκαν μετά το τέλος του εξαμήνου. Αναμφισβήτητα ήμασταν αυστηροί κριτές με τους ανθρώπους που στέκονταν απέναντί μας για να μας μεταδώσουν τις γνώσεις μα περισσότερο στοιχεία του χαρακτήρα τους.
Προσωπικά, φύσει πεισματάρικο παιδί ήρθα σε αντιπαράθεση με κάποιους καθηγητές διατηρώντας βέβαια την ευγένεια και τη ψυχραιμία μου κάθε φορά. Θεωρώ πως τις περισσότερες φορές είχα δίκιο μα υπήρξαν στιγμές που ήμουν εντελώς λάθος. Παρ' όλες τις αντιλογίες με μερικούς είχα ξεχωρίσει ανάμεσά τους λαμπρά πρότυπα κι ανθρώπους που με ενθουσίαζαν. Εκείνους τους έκρινα πιο αυστηρά μέσα μου ώστε να σιγουρευτώ πως ήταν άξιοι της εμπιστοσύνης και του θαυμασμού μου.

Προφανώς, όταν συναναστρέφεσαι με τόσους ανθρώπους, οι αντιφάσεις που συναντάς είναι μεγάλες μα προσπαθούσα να κρίνω τον καθένα ξεχωριστά κι απέφευγα όσο ήταν δυνατόν τις συγκρίσεις. Οι καθηγητές που εν τέλει αποτύπωσα μέσα μου με δίχασαν στις αρχές ουκ ολίγες φορές. Ίσως είναι παράδοξο αλλά με ενδιέφερε και με προβλημάτιζε για το ποιοι θα σταθούν απέναντί μας αφενός επειδή θα τους έβλεπα αρκετές ώρες μέσα στο εξάμηνο κι αφετέρου γιατί ήθελα να παίρνω από αυτούς τους ανθρώπους όχι μόνο γνώσεις αλλά κι όσα χαρακτηριστικά τους θεωρούσα αξιοζήλευτα.

Φεύγοντας από τη Σχολή έχω να μεταφέρω εκτός από όμορφες φοιτητικές αναμνήσεις, εξίσου καλά πρότυπα διδασκόντων. Βέβαια είναι φυσικό να υπάρχουν στο μυαλό μας κι εκείνοι οι πιο... παράξενοι τους οποίους όμως θυμόμαστε πια με ένα χαμόγελο χωρίς όμως να τους δικαιολογούμε. Εκείνους που δε θα θυμάμαι μετά από καιρό είναι οι αδιάφοροι, όσοι έμπαιναν στην τάξη και δεν προκαλούσαν κανένα συναίσθημα, δεν εξέπεμπαν καμία λάμψη.

Εκείνοι για τους οποίους αξίζει να μιλήσει κανείς και να τους μνημονεύσει είναι όσοι μπαίνοντας στα αμφιθέατρα και τις αίθουσες σκόρπιζαν μεράκι και πάθος με κάθε λέξη, με κάθε βλέμμα. Το πιο όμορφο όμως ήταν πως αφού παρέθεταν τη γνώμη τους με ευκρίνεια γίνονταν άριστοι ακροατές των απόψεών μας που με τον καιρό τις παρουσιάζαμε όλο και πιο δομημένες, με περισσότερο θάρρος. Εξάλλου πάντοτε με γοήτευαν οι καθηγητές που προσπαθούσαν να εξασκήσουν και να δοκιμάσουν την κριτική μας ικανότητα. Αυστηροί μεν ευδιάθετοι δε, μας έδωσαν εφόδια όχι μόνο για τέσσερα χρόνια αλλά για πολλά παραπάνω.

Ωστόσο, η φοιτητική κοινότητα ήταν διχασμένη. Οι πανεπιστημιακοί που εκτίμησα εγώ είχαν ορκισμένους «οπαδούς» και φανατικούς «εχθρούς». Αυτούς τους ανθρώπους όμως, θεωρώ πιο επιτυχημένους! Διότι καλός ή κακός δε χαρακτηρίζεται ο καθηγητής που θα «περάσει» ή θα «κόψει». Κάποτε μας έδιναν κάτι χαρτιά να αξιολογήσουμε τους διδάσκοντες. Επιφανειακές κριτικές, ανούσιες. Ο Δάσκαλος θα έπρεπε να κρίνεται σύμφωνα με την εντιμότητά του, την εχεμύθειά του, την ικανότητα να αντιλαμβάνεται πίσω από τις λέξεις σου το μεράκι σου για το αντικείμενο, τη θέληση να σε καθοδηγεί κι όχι να σε χειραγωγεί, τις αλήθειες που μοιράζεται με τους φοιτητές, τις γνώσεις βεβαίως μα όχι στη στείρα μορφή τους, τον ζήλο του να διδάσκει, την ικανότητά του να σε εξετάζει τίμια κι όχι επιπόλαια.  Αρκετοί φοιτητές βέβαια δεν είναι κι οι πιο αδέκαστοι κριτές, κουβέντα που παραπέμπει σε μακρηγορίες.

Όχι, οι καθηγητές που ξεχώρισα δεν ήταν τέλειοι. Είναι Άνθρωποι. Κάποτε ίσως και να με απογοήτευσαν, δε θυμάμαι, έχουν επικρατήσει οι στιγμές που με συνεπήραν. Ακόμη και το ότι παραδέχονταν και πάλευαν με τις ατέλειές τους όμως τους εξύψωνε στα μάτια μας. Εξάλλου την αλήθεια τους αγαπήσαμε ακόμη κι αν καμιά φορά έμοιαζε σκληρή στα άμαθα μάτια μας.

Εν τέλει, ισχύει για τους καθηγητές ό,τι και για τους άλλους ανθρώπους που συναντάμε στην πορεία προς την κατάκτηση των ονείρων μας, πως κρατάμε μέσα μας όσους μας εμπνέουν, εκείνους που μας βγάζουν τον καλύτερό μας εαυτό και με τρόπο που ίσως οι ίδιοι να μην αντιλαμβάνονται μας δίνουν ώθηση.

Ευγνωμοσύνη κι ευχαριστώ λοιπόν, για όσα μου προσέφεραν, για εκείνα που τους «έκλεψα».


σημ: ο τίτλος από το διήγημα του Γ. Ιωάννου

Τέλος εποχής...

«Όταν έχεις μέσα σου το φως
δε σε σταματάει κανείς.»
Στρ. Τσίρκας

Κι αν μετά τις Πανελλαδικές δήλωνα ευτυχισμένη που «έπιασα» τη Σχολή των ονείρων μου,

τώρα που το όνειρο ολοκληρώθηκε δε μου φτάνουν οι λέξεις.

Βρεθήκαμε ξανά "στην πόλη που μας ακολουθεί". Αφεθήκαμε στα μονοπάτια της απελευθερωμένοι από κάθε σκέψη καθημερινή. Τα «θα τα πούμε από κοντά αυτά» δεν ειπώθηκαν ποτέ καθώς ξεχάστηκαν ανάμεσα στα χαμόγελα και τα χτυποκάρδια των στιγμών. Μας χαρίστηκαν μέρες ανοιξιάτικες μες στον χειμώνα για να βρεθούμε στα πιο δικά μας μέρη.

Το βράδυ δεν κοιμηθήκαμε. Η κούραση ή η υπερένταση είπαν κάποιοι, μα εμείς ξέραμε πως ήταν το άγχος κι η προσμονή για τη μεγάλη μέρα. 

Ορκωμοσία! Ορκωμοσία μαζί με την πιο δική μου φίλη! 

Φτάνοντας στην Πανεπιστημιούπολη όλα άρχισαν να ηρεμούν μέσα μας. Η ευτυχία μάς κατέκλυζε ατόφια πια. Φωτογραφίες, κόσμος, υπογραφές, κι άλλες φωτογραφίες και χαμόγελα, χαμόγελα πολλά! Αναμφισβήτητα η στιγμή της ορκωμοσίας ήταν ονειρεμένη. Απόλυτη οργάνωση και συντονισμός από όλους τους φορείς σε μια τριτοβάθμια εκπαίδευση που δε μας έχει συνηθίσει σε αυτά. Απόλυτη τάξη και στους αναρίθμητους φωτογράφους κάτι που δε συνέβη στην ορκωμοσία του αδερφού μου εδώ. Όλα ήταν αξιοθαύμαστα αν εξαιρέσει κανείς τις παρατάξεις που μαζεύτηκαν να ζητωκραυγάσουν για ένα άτομο η καθεμιά που μετά από 7 και 8 χρόνια πήραν πτυχίο(!). 

Στην απόλυτη σιγή, την ώρα που η αριστούχος απήγγειλε τον όρκο, ήρθαν στον νου μου στιγμές από όλη τη φοιτητική ζωή κι ήταν στιγμές ευλογημένες. 

Έσφιξα το χέρι της κολλητής μου που έτρεμε από την αγωνία και τη χειροκρότησα συγκινημένη όταν ακούστηκε το όνομά της. Κι από την άλλη το ίδιο έκανε κι εκείνη όταν ακούστηκε το δικό μου. Τη στιγμή που βάδιζα για να παραλάβω το πτυχίο, ανάμεσα σε κάτι δυνατές φωνές και χειροκροτήματα των Δικών μου, άκουγα περισσότερο την καρδιά μου. Η ευτυχία της στιγμής πρέπει να ξεχείλισε από κάθε μου κύτταρο κι όταν γύρισα στη θέση μου τα χέρια μου μούδιασαν κρατώντας το πολυπόθητο «ΠΤΥΧΙΟΝ».

Μετά το τέλος της ορκωμοσίας οι δικοί μας μάς αγκάλιασαν κατασυγκινημένοι ενώ εμείς δεν είχαμε ακόμη συνειδητοποιήσει αυτό που μόλις είχε συμβεί. Οι φωτογράφοι σε κάθε γωνιά, ευγενέστατοι και διακριτικοί ή άλλες φορές διαχυτικοί απαθανάτιζαν τις στιγμές μας. Εμείς βέβαια είχαμε τους δικούς μας φωτογράφους που σε κάθε φλας άστραφτε η ψυχή τους. 

Ανθοδέσμες, χαμόγελα, αγκαλιές. Σε κάποιους δεν κάνει αίσθηση αυτή η στιγμή αλλά για μένα ήταν σημαντική. Δεν ήταν για το ντύσιμο, ούτε για τις φωτογραφίες και το θεαθήναι. Ήταν για όσα είχαμε ζήσει εκεί αυτά τα 4 χρόνια, για όσα μας δυσκόλεψαν, τα παλέψαμε και τα κερδίσαμε, ήταν για τους κόπους, τις ήττες και τις αντοχές, ήταν για τις χαρές και τα γέλια, ήταν για μένα που μέσα από αυτό εξελίχθηκα και το αισθάνομαι σιωπηλά. 

Στον δρόμο της επιστροφής το βλέμμα υγρό ανίκανο να συγκρατήσει τόση ευτυχία και συγκίνηση. Τόσο γεμάτη ακόμη η ψυχή από εκείνες τις στιγμές που όταν τις διηγείται βουρκώνει. Παράξενο συναίσθημα!

Τέλος εποχής λοιπόν. Μιας εποχής που μόνο καλά είχε να μου προσφέρει. Μιας εποχής άκρως διδακτικής.

Οφείλω πολλά ευχαριστώ και μεγάλη ευγνωμοσύνη στην οικογένεια, σε κάποιους Δασκάλους (Πανεπιστημιακούς και μη), σε ελάχιστους αληθινούς φίλους, για την υποστήριξη, την εμπιστοσύνη, την ώθηση... Ωστόσο, υποθέτω πως αυτά θα διατυπωθούν σε επόμενη ανάρτησή μου που τα μυαλά μου θα συγκεντρωθούν λίγο.

Εύχομαι ολόψυχα σε όλους εσάς που είστε ακόμη φοιτητές, να ορκιστείτε με τους καλύτερούς σας φίλους. Τίποτα δε θα ήταν τόσο μαγικό αν δεν έστεκε αριστερά μου εκείνο το κορίτσι όπως τη θυμάμαι σε κάθε μάθημα, κάθε λύπη και χαρά, κάθε στιγμή!

"Take me to the magic of the moment...

...in the wind of change..."

Ασυμβίβαστη συνήθεια

«Και τώρα εδώ πώς ξαναρχίζεις; 

Σ αυτή την άπλα που σε πνίγει 

εδώ μέσα στο πλήθος που βασιλεύει η μοναξιά  

(...) 

Εδώ, στην πόλη αυτή, πώς συνηθίζεις;»

Τ. Πατρίκιος

Ζάκυνθος

Συνηθίζεις. Μετά από λίγο συνηθίζεις, λένε, και είναι σα να μην έφυγες ποτέ. Το στοίχημα όμως είναι να έρθεις πίσω δίχως πισωγυρίσματα. Εξάλλου το εύκολο είναι επιστρέφοντας να ταιριάξεις πάλι εδώ, στα γνωστά. Οι πολλοί υποστηρίζουν πως κάποτε κι αυτοί έτσι ήταν. Νέοι κι αφελείς. Πίστευαν, τάχα, πως μπορούσαν να διαφοροποιήσουν τους εαυτούς τους. Έπειτα παρασύρθηκαν από αυτό που ονομάζουν ζωή και μιλούν γι' αυτή με παράπονο οπότε ξέχασαν και γύρισαν στα ίδια. Έτσι αρκετοί νέοι παραδειγματίζονται και δεν μπαίνουν στον κόπο να δοκιμάσουν το δοκιμασμένο. Βλέπεις, λοιπόν, παλιούς συμμαθητές και κάποιους τους θαυμάζεις καταρχήν για την πρόοδο του ψυχικού κόσμου κι έπειτα συναντάς άλλους ηλικιακά συγγενείς ή με μικρές αποκλίσεις που βάλτωσαν ή βυθίστηκαν. 

Ας πιστέψουμε πως είναι όλα θέμα προσωπικής προσπάθειας κι αντοχής ώστε να μην κατρακυλήσουμε σε μια νοοτροπία που υιοθετούν οι περισσότεροι ανά τη χώρα και που σε κάποιες περιοχές βρίσκεται σε έξαρση. Ας αποσύρουμε τα κατηγορώ μας και ας υψώσουμε τα πράττω μας.
Ίσως συνηθίζεις λοιπόν, μα δε συμβιβάζεσαι με όσα έμαθες να αποβάλεις. Γιατί έφυγες κι αποτύπωσες άλλα μέρη, σκέψεις, εμπειρίες. Αρκεί αυτά να σε διαφοροποίησαν πραγματικά. Τώρα πιο πολύ από ποτέ είσαι υποχρεωμένος να το αποδείξεις στον εαυτό σου, όχι στους έξω, δεν τους αφορά.
Εξάλλου είναι δύσκολο να σε αφοπλίσουν οι στατιστικές και τα παραδείγματά τους αφού έμαθες να πιστεύεις στα όνειρά σου και να αδιαφορείς για τη γνώμη τους.

Όταν....

«Θυμάσαι ένα χειμωνιάτικο πρωινό, που ήρθα και σε ξύπνησα χωρίς να με περιμένεις;

Σε πήρα από το χέρι και περπατήσαμε στους δρόμους, μέσα στο κρύο και στη βροχή.»

Αλκ. Παπαδάκη

Ένα χρόνια πολλά που δε θα ειπωθεί. Το λέω όμως, με την ψυχή μου. Ευχές που δε θα σου στείλω. Τις νιώθω όμως, με όλη μου την ύπαρξη. Δεν είναι εγωισμός. Εξάλλου τόσοι και τόσοι θα σου ευχηθούν, τι να τις κάνεις λίγες ακόμη πανομοιότυπες ευχές; Εμείς που έχουμε μάθει άλλες ευχές να μοιραζόμαστε. Όχι μην ανησυχείς, δε θα σε επιβαρύνω με τυπικότητες, απλώς θα σωπάσω. Εσύ που πάντα με νιώθεις ίσως να το καταλάβεις. Είναι που γνωριζόμαστε μια ζωή, βλέπεις, που κάποτε τα χιλιόμετρα δε μας ήταν εμπόδιο και που σου έδινα λίγο περισσότερο «εγώ» απ' ό,τι έδινα στους άλλους, απ' ό,τι μου έδινες εσύ.

Σα να σε βλέπω. Θα κοιτάξεις λίγο τις ευχές και σε κάποιες ίσως να χαμογελάσεις. Θα αγνοήσεις τις περισσότερες. Δεν ξέρω σε ποιες θα απαντήσεις. Ίσως σε καμία. Περίεργο παιδί είσαι. Είναι που οι άνθρωποι θέλουν να είναι τυπικοί. Λένε πως έτσι οι σχέσεις διέπονται από αρμονία. Δεν το πιστεύεις. Ούτε και γω. Έχουμε ανάγκη από αλήθειες όχι από αληθοφάνειες. Εύκολα παπαγαλίζονται οι τύποι, οι αλήθειες είναι που δεν αφομοιώνονται. 

Ακόμη όμως απορώ πως εσύ που είσαι υπέρ των «είναι» και αδιαφορείς για τα «φαίνεσθαι» γιατί είσαι τσακωμένος με τις δικές σου αλήθειες.

Είναι που έχεις γενέθλια σήμερα και σου φυλάω μια ευχή όταν θελήσεις να τη βρεις.

«Πώς μου ‘λειψες τόσο;

Μείνε να νιώσω...

Σ’ αγαπούσα πριν μας δω μαζί...»

Πρώτη φορά σε τμηματάκι

«αὐτὰ εἶναι τὰ μαθήματα, ὁποῦ τοὺς δίνετε, καὶ θέλετε νὰ τοὺς φωτίσετε!
τόσο κάνει νὰ τοὺς φωτίσετε μὲ μία φούχτα στάχτη στὰ μάτια! (...)

Εἶναι δύο φλόγες, διδάσκαλε, μία στο νοῦ, ἄλλη στὴν καρδία, ἀναμμένες ἀπὸ τὴ φύσι εἰς κάποιους ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι εἰς διάφορες ἐποχὲς διαφορετικὰ μέσα μεταχειρίζονται γιὰ ν᾿ ἀπολαύσουν τὰ ἴδια ἀποτελέσματα.»

Δ. Σολωμός ("Διάλογος")

«Ωραία τα λέτε, με τρόπο που μας δίνετε να τα καταλαβαίνουμε», μου λέει τις προάλλες μια μαθήτριά μου κι εγώ έλαμψα μέσα μου αν και με κατέβαλε μια δόση καχυποψίας. Εξάλλου η βασική μου έγνοια είναι πόσο καλά μεταδίδω στα παιδιά τη γνώση και κατά πόσο εκείνα την εκλαμβάνουν αφού πρώτα την περάσουν από το κόσκινο της κρίσης τους.

Για εμάς που αγαπήσαμε λίγο παραπάνω τα Νεοελληνικά μαθήματα από κάποιους άλλους, που δεν τα διδαχθήκαμε απλά αλλά μάθαμε να κρίνουμε πριν δεχτούμε και να αποκτούμε δική μας άποψη, το μόνιμο άγχος μας είναι πώς να μάθουμε στα παιδιά να σκέφτονται και να αμφισβητούν. Συχνά οι γονείς μας λένε να τους λύσουμε τις ασκήσεις κι άλλοτε να τα διατυπώσουμε όπως τα θέλει η καθηγήτρια στο σχολείο. Το πλήγμα στην εκπαίδευση είναι αυτή η στείρα παπαγαλία που αντί να ελαττώνεται σε κάθε αλλαγή του συστήματος, συνεχώς αυξάνεται.

Για εμάς που αγαπάμε λίγο παραπάνω τα Νεοελληνικά η κατάσταση αυτή είναι αβάσταχτη. Επιπλέον, είναι λυπηρό να βλέπεις στα μάτια του παιδιού τη σκέψη που δεν το αφήνουν να εκμεταλλευτεί. Τα παιδιά περιμένουν στο μάθημα την πολυπόθητη ερώτηση για να πούνε τη γνώμη τους και τότε τα μάτια τους αστράφτουν και οι λέξεις βρίσκουν μια όμορφη σειρά για να πούνε αυτό που θέλουν. Ανήσυχα στην αρχή μα αν σε δουν να γνέφεις συνεχίζουν αδιαφορώντας για τα σωστά της ύλης. Και πώς να τους πεις ότι κάνουν λάθος μόνο κ μόνο γιατί δεν αναφέρουν όσα θέλει το Υπουργείο;

Η πολύ μικρή μου εμπειρία δε μου αφήνει να βγάζω βιαστικά συμπεράσματα αλλά από τις μεγαλύτερες χαρές του μαθήματος πρέπει να είναι η στιγμή κατά την οποία οι μαθητές λένε κάτι άλλο από αυτό που λες εσύ και είναι ομοίως σωστό. Αυτό το όμορφο ξάφνιασμα καθώς έχεις συγκεντρώσει όλη σου τη σκέψη στα λόγια τους και διαπιστώνεις πως έχουν δίκιο. Ακόμη και να μην έχουν όμως μπορείς κάπως να τους κατευθύνεις, αρκεί που προσπάθησαν να κρίνουν με τις εμπειρίες τους άλλοτε επιπόλαια κι άλλοτε προσεκτικότερα.

Με σταθερά βήματα ανακαλύπτω τις μικρές χαρές της διδασκαλίας ανάμεσα στις δυσκολίες. Τα παιδιά, οι πιο αυστηροί μας κριτές, σε κοιτάζουν αρχικά με ψυχή δύσπιστη και κάθε φορά η πρόκληση δεν είναι απλώς να τους διδάξεις την ύλη αλλά να γίνεις έστω και για λίγο ένα όμορφο κομμάτι της καθημερινότητάς τους. Έφηβοι με μεγαλύτερη αυτοσυγκράτηση ή με λιγότερη πειθαρχία που αναπαράγουν συχνά την παλιομοδίτικη πεποίθηση ότι τα φιλολογικά είναι βαρετά κάτι που είναι στο χέρι μας να το διαψεύσουμε και να το ανατρέψουμε.
Η πρώτη μου φορά στο μικρό μας τμηματάκι ξεκίνησε καλά αλλά έχουμε ακόμη πολλή δουλειά τόσο σε επίπεδο γνωστικό όσο και ψυχικό κάτι που όμως δε μου στερεί τον ενθουσιασμό.

«Μόνος σου κάνεις την ελπίδα φωνή

μα δε την αφήνεις αλήθεια να λέει

σπάει η καρδιά σου σε κομμάτια γυαλί

αδειάζει το σώμα μα ακόμα αναπνέει»

Στην Ι

«Όμως εκεί που δύο φίλοι Μιλούν ή και σωπαίνουν - προπαντός 

τότε - Τρίτο τίποτα δε χωρεί.» 

Οδ. Ελύτης

Συνηθίζουμε να ονομάζουμε φιλία μια σχέση πρόσκαιρη. Οι φίλοι δε γίνονται και ξε-γίνονται όπως λέγαμε παιδιά. Οι φίλοι μένουν άλλοτε με παρουσία έντονη κι άλλοτε διακριτική. Έπειτα από αταίριαστους για μένα ανθρώπους, από ευκαιρίες που έδωσα ή διεκδίκησα κι από αρκετές αποτυχίες και διδάγματα συνάντησα αυτή τη μία φίλη που ξεχωρίζει από τις άλλες μου παρέες. Ίδιες στις πιο απίστευτες σκέψεις μα διαφορετικές στα πιο συνηθισμένα χαρακτηριστικά.

Φιλία είναι να έχεις να τη δεις καιρό και να μοιάζει σα να μην πέρασε μια μέρα. Είναι να την κοιτάζεις στα μάτια ενώ είχες μήνες να κοιτάξεις έτσι τους ανθρώπους. Είναι να έχεις ένα συνεχές και σταθερά αυξανόμενο χαμόγελο όταν βρίσκεσαι δίπλα της.
Πολλά τα ρητά και τα κείμενα προς τιμήν της φιλίας. Ο φίλος όμως επιμένω, φαίνεται από τον τρόπο που θα αντιδράσει στη λύπη σου μα κυρίως στη χαρά σου.
Μαζί του ανακαλύπτεις τον πιο καλό σου εαυτό. Η συζήτηση μαζί του μοιάζει σα να μην τελειώνει ποτέ και ο χρόνος κάθε συνάντησης είναι κάθε φορά τόσο λίγος.
Είναι γεγονός πως δεν μπορούμε να έχουμε πολλούς τέτοιους φίλους στη ζωή μας. Έπειτα θεωρώ πως δε χρειάζεται κανείς παραπάνω από έναν τέτοιο φίλο ή έστω δύο. Οι σιωπές, οι λέξεις, τα βλέμματα και οι αγκαλιές σου δεν είναι για όλους. Εξάλλου δεν μπορούν να τα αντέξουν όλοι. Ίσως να είναι θέμα χημείας ή και όλων των επιστημών μαζί αλλά αν βρεις έναν τέτοιον φίλο που μπορεί κάποτε να σε εκνευρίζει αλλά να σε νοιάζεται, να σε μαλώνει γιατί σε αγαπά, να σε κοιτάζει στα μάτια και να μιλά πίσω από την πλάτη σου όμορφα, να σε εκφράζει και να σε εμπνέει, να συμφωνεί μαζί σου σε πολλά μα να διαφωνεί σε άλλα τόσα, να σε κάνει καλύτερο άνθρωπο, τότε προσπάθησε να μην τα θαλασσώσεις μαζί του γιατί αυτό είναι ευλογία.

Όταν βρίσκεσαι δίπλα σε άτομα που αγαπάς καλύπτεσαι από μια ανεξήγητη λάμψη κι ομορφιά. Τα αδιάφορα παραμερίζουν και τα σημαντικά ισορροπούν περιμένοντας τη σειρά τους. Όλα μοιάζουν πιο αρμονικά εκεί έξω όταν έχεις πλάι σου ανθρώπους που στα δύσκολα χαμογελούν και στα όμορφα νιώθουν ευγνωμοσύνη.

Επόμενη συνάντηση: η ορκωμοσία μας. Χαμόγελα, αγκαλιά, σιωπηλός και συγκρατημένος ενθουσιασμός ακολουθεί την αγαπημένη μας για την εποχή λέξη.

«Μελαγχόλησες, νιώθεις πεταμένος

Μες στην πόλη σου σαν ξένος, βρε παιδί μου αμάν»

Νέα VS Αρχαία

«... ούτε μου άρεσαν ποτέ οι άνθρωποι που αρίστευαν στα πάντα. Ένας άνθρωπος που αριστεύει στα πάντα θα πει ότι δεν έχει καμία ιδιαίτερη κλίση, καμία προτίμηση, δεν έχει κάνει μιαν επιλογή.»

Γ. Ρίτσος (απόσπασμα από συνέντευξη)

Όσο ήμουν μαθήτρια και μετέπειτα φοιτήτρια μπορεί να είχα μια αδυναμία και κλίση στα Νεοελληνικά μαθήματα αλλά μου άρεσαν και τα Αρχαία και δη το άγνωστο όταν πρωτοασχολήθηκα στη Β΄ λυκείου. Τώρα που καλούμαι να τα διδάξω μπορεί να έχω σε εκτίμηση και τους δύο τομείς αλλά αν και είναι νωρίς για αυτοκριτική νιώθω να μου ταιριάζουν τα Νέα.

Στα Νέα με γοητεύει η ιδέα πως ίσως οι σκέψεις μου εφάπτονται σε ένα σημείο με τις σκέψεις του δημιουργού. Ένας καθηγητής μου στη Σχολή έλεγε ότι εμείς πρέπει να θέτουμε ερωτήματα στο κείμενο, ότι η λογοτεχνία είναι ένα «πώς». Είναι γεγονός πως στην εκπαίδευση ως έχει, υπάρχει εκείνος ο περιορισμός στη σκέψη αλλά υπάρχει ο τρόπος να προκαλέσεις μια διεύρυνση στην οπτική του παιδιού. Τι όμορφο συναίσθημα όταν οι μαθητές προτείνουν μια σκέψη που δεν πέρασε από το μυαλό μου! Προσπαθώ να μη μαθαίνω στα παιδιά μου «τι» να σκέφτονται αλλά «πώς» και φυσικά θέλω να αποφεύγεται η άμετρη ανάλυση κι η ξερή ερμηνεία. Τέλος, μ' αρέσει ο διάλογος και κυρίως ο αντίλογος που διεξάγεται με αφορμή ένα κείμενο ή ένα θέμα έκθεσης. Ο καθένας παραθέτει τις εμπειρίες του, ταυτίζεται ή απομακρύνεται, σκέφτεται, προσεγγίζει. Άλλωστε ήμουν τυχερή, από το γυμνάσιο ως το Πανεπιστήμιο είχα καλούς δασκάλους στα Νέα οπότε υποθέτω πως σε μεγάλο βαθμό έπαιξε κι αυτό τον ρόλο του.

Στην αντίπερα όχθη τα Αρχαία. Αν εξαιρέσει κανείς τη σχολική ιδέα που επικρατεί για τη μετάφραση των κειμένων και για την ανούσια πλην άχρηστη πολλές φορές προσκόλληση ορισμένων σε ασήμαντες λεπτομέρειες, τα αρχαία είναι για μένα πρόκληση! Συγκεκριμένα το άγνωστο που δε χρειάζεται να διαβάσεις μετάφραση αλλά να τη «βγάλεις»  εσύ ο ίδιος, να νιώσεις το κείμενο και τα νοήματά του, να το βάλεις σε μια σειρά. Αρωγοί εδώ λιγότεροι καθηγητές μα πάραυτα σημαντικότατοι. Ωστόσο με θλίβει η χρόνια πεποίθηση που επικρατεί ότι η προσέγγιση και εξέταση των κειμένων πρέπει να γίνεται με συγκεκριμένο τρόπο.

Είναι γεγονός πως κάτι γίνεται λάθος με τη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων στα σχολεία. Ίσως γι' αυτό υπάρχει αυτή η απαξίωση και η υποβάθμιση για τις ανθρωπιστικές σπουδές. Κι όμως αν μπορούσαν όλοι να νιώσουν τη γοητεία των μαθημάτων αυτών κι αν οι εκπαιδευτικοί πρώτοι από όλους δίδασκαν με πάθος, σύμφωνα με τις κλίσεις τους κι εντάσσοντας νέα μέσα και τεχνολογίες τότε μάλλον τα πράγματα θα ήταν καλύτερα.
Τέλος, είναι σημαντική η ενθάρρυνση προς του μαθητή. Η επισήμανση των θετικών βημάτων του, της προόδου του ώστε να γεννηθεί μέσα του το φιλότιμο και το πείσμα.

Πολλά τα «καλά θα ήταν να...», τα σχέδια, οι βλέψεις. Είμαστε πολύ μικροί για να κρίνουμε και να συμβουλεύουμε μα αρκετά μεγάλοι για να αντιληφθούμε τα λάθη και τα ορθά. Αρχικά ας δουλέψουμε επίμονα κι ας οπλιστούμε με θετική αύρα, ας πέσουμε κι ας ξανασηκωθούμε κι έπειτα θα βρούμε τον εαυτό μας μέσα στο νέο μας ξεκίνημα, μέσα στο όνειρό μας που μετ' εμποδίων πραγματοποιείται.
Ποιος ξέρει; ίσως να είμαστε εμείς η νέα γενιά εκπαιδευτικών που θα αλλάξει κάτι!!

«Κι αντί να ψάχνεις τριαντάφυλλα στα στήθη

αυτών που χάμω τα πετάξανε

Φτιάξε καρδιά μου

το δικό σου παραμύθι

αλλιώς τη βάψαμε»

Αδι-έξοδα

«Φοβάμαι, φοβάμαι πολλούς ανθρώπους.
Φέτος φοβήθηκα ακόμα περισσότερο.»
Μ. Αναγνωστάκης

Να θέσουμε προτεραιότητες, όνειρα, στόχους. Να τρέξουμε σε αδιέξοδα, να ψάξουμε προβλήματα. Να αλλάξουμε τον κόσμο ή τη χώρα ή έστω τη γειτονιά μας. Να πάρουμε μέρος σε έναν αγώνα καταδικασμένο εμείς οι ηττημένοι ονειροπλάστες. Κι έπειτα να προσπαθήσουμε τίποτα δεν τελείωσε, η ελπίδα ζει σε έναν κόσμο που κυβερνά ακόμη η προηγούμενη γενιά.
Από τα ΚΕΚ στον ΟΑΕΔ κι από κει σε συνεντεύξεις -αν έχεις άτομο πιο εύκολα θα σε πάρουν, λένε. Προγράμματα νέα, νέες «ευκαιρίες», βιογραφικά, επιχορηγήσεις, 5μηνα, κι άλλα προγράμματα κι άλλη εικονική εργασία.
Κρίμα, μας λένε, που πρέπει να πληρώσουμε εμείς το τίμημα. Κρίμα, λένε, που τα πράγματα κατέληξαν εδώ. Ένα τεράστιο και απαρηγόρητο κρίμα στο λαιμό μας.
Και τίποτα δε μεταβάλλεται, κανείς δεν προοδεύει, κανένας δε φαίνεται να θέλει να εξελιχθεί, να βελτιωθεί. Φωνές. Φωνές παντού. Στους δρόμους. Στα σπίτια. Στο ταχυδρομείο. Στα καφέ. Ανάμεσα σε εκνευρισμένους ανθρώπους πώς να ακούσεις τον εαυτό σου; Έπειτα σιωπή, ευκαιρία λες, μα ο θόρυβος δυναμώνει. Τώρα έρχεται από μέσα σου.
Αγώνας για να κρατηθείς από τον εαυτό σου κι από εκείνους που σε νοιάζονται, τους λίγους μα τους σημαντικούς καθώς δεν υπάρχουν για όλους υποστηρικτές. Αγώνας για να σε βρεις ανάμεσα σε άλλους τόσους χαμένους. «Και τώρα;» η ερώτηση που σου καίει τα αφτιά και τα χείλη.

Όπου κι αν βρεθείς, με όποιον κι αν είσαι οι σκέψεις για το μέλλον σού καίνε το μυαλό. Όλοι παρόμοια καίγονται. Τους βλέπεις να σκέφτονται κι άλλοτε να μιλούν, να κόβουν τη συζήτηση στη μέση και να ξεκινούν ένα παραλήρημα προσπαθώντας να θέσουν προτεραιότητες. Σα να μη χωρούν πια οι σκέψεις μέσα τους και ξεπετάγονται άναρχα δίχως σαφές νόημα. Μη νομίζεις ότι οι περισσότεροι τους ακούν αφού κι εκείνοι τακτοποιούν το δικό τους εσωτερικό χάος.
Έτσι έχουμε καταντήσει μια γενιά αλλοπρόσαλλη που μέσα σε τοπία σουρεαλιστικά αναζητάμε τον εαυτό μας πριν καλά καλά μας τον πάρουν κι αυτόν. Και στο τέλος χαμογελάμε γιατί παρ' όλα αυτά είμαστε στα πιο όμορφά μας χρόνια.

"That's me in the corner"

«ολούθε πνέει, σα λίβας, των ανθρώπων

η τόση μοχθηρία και σας μαραίνει»

Κ. Καρυωτάκης

Όταν οι αγαπημένοι σου πονούν τι μένει να κάνεις;
Μπροστά στην απεραντοσύνη της σκέψης των στέκεις άναυδος και σιωπηλός. Ανήμπορος να μαντέψεις τα συναισθήματα που γλιστρούν από τα μάτια τους. Κάπου κάπου όταν σωπαίνει η ακατάπαυστη εξομολόγησή τους, για λίγο μόνο, τότε είναι που περιμένουν κάτι να πεις μα εσύ νιώθεις τη στιγμή αιώνια και το στόμα σου ξερό και άδειο από λέξεις. Εν τέλει κάτι βρίσκεις να ψελλίσεις κοφτά κι αμήχανα μα εκείνοι μοιάζουν ευχαριστημένοι καθώς αρχίζουν ξανά τις εκμυστηρεύσεις.
Κι όταν κάποτε πνιγούν από τους λυγμούς και οι φράσεις διακόπτονται από τα αναφιλητά, τότε μονάχα δε χρειάζεται να πεις κάτι μόνο να προσφέρεις μια βαθιά αγκαλιά (αν βρίσκεστε μακριά ούτε αυτό μπορείς να χαρίσεις και νιώθεις εντελώς αδύναμος).
Και γιατί να τους πεις να σταματήσουν να σκορπούν τις λύπες που βρέχουν το πρόσωπό τους; αυτό που χρειάζεται να ακούσουν είναι πως δεν πειράζει που κλαίνε. Και πράγματι δεν πειράζει! Άλλωστε γιατί να ανακόψεις τη στιγμιαία λύτρωση ψυχής;
Όταν οι αγαπημένοι μου πονούν κάτι μέσα μου θρυμματίζεται...