Εκτός απροόπτου...

«Ανεξήγητο, δεν καταλαβαίνω τους ανθρώπους. 

Όσο κι αν παίζουν με τα χρώματα είναι όλοι τους μαύροι.»

Γ. Σεφέρης

Δίνουμε ευκαιρίες σε ανθρώπους που νομίζουμε πως θα μας κάνουν να χαμογελάμε λίγο περισσότερο από τους άλλους. Έπειτα όλα αλλάζουν μορφή, γίνονται πιο γαλήνια σχεδόν καλύπτονται με μια αύρα μαγική. Οι ίδιοι δρόμοι που περπατούσες μοναχός, τώρα παίρνουν άλλη μορφή καθώς το χέρι σου κρύβεται σε μια ζεστή παλάμη. Τα φωτάκια των γιορτών μοιάζουν να λαμπυρίζουν στα μάτια σας. Είναι σα να ήρθαν Χριστούγεννα μόνο για εσάς αυτή τη χρονιά. Η μελαγχολία των ημερών σχεδόν εξαφανίζεται. Δε θα παρασυρθείς όμως όσο κι αν οι άλλοι σου λένε να το ζήσεις. Εσύ ξέρεις. Πάντα ήξερες. Οι άνθρωποι ξέρουν να κρύβουν καλά τις φωνές της ψυχής τους. Οι πράξεις τους και τα λόγια τους δε μαρτυρούν τις ύποπτες σκέψεις τους. Εσύ όμως το ξέρεις. Κι αναμένεις για να μη σε πιάσουν επ' αυτοφώρω οι μέχρι τότε ανείπωτες λέξεις που θα ξεχυθούν κάποια στιγμή από τα χείλη τους. Έφτασε η στιγμή. Τα χέρια ξεμπλέκονται. Οι δρόμοι ερημώνουν. Ποτέ δεν είναι όπως τα έχεις οργανώσει. Ίσως γιατί το ήξερες μα σε άφησες να ελπίζεις πως αυτή τη φορά μπορεί να διαφέρει. Μάταιες οι ευκαιρίες που δόθηκαν. Μάταιες κι οι ελπίδες που ξόδεψες. Μα στο τέλος καθησυχάζεσαι που δεν έδωσες το είναι σου. Κράτησες τον ενθουσιασμό σου. Κι εν τέλει στον εαυτό σου. Ποιος ξέρει; μπορεί μια επόμενη φορά να έρθουν αλλιώς τα πράγματα..

Έρχονται Χριστούγεννα...

...κι όλοι τρέχουν κι αγχώνονται. Τι περίεργοι που είμαστε οι άνθρωποι. Αγχωνόμαστε ακόμη κι όταν οι μέρες προσφέρονται για ηρεμία. Μα είναι κάτι άτομα που κλέβουν λίγη από τη μαγεία των Χριστουγέννων και σου την προσφέρουν απλόχερα. Όμορφοι άνθρωποι. Είναι εκείνοι που γαληνεύουν την ψυχή σου στη μεγαλύτερη ταραχή κι εκείνοι που σκορπούν τους φόβους σου όταν σε κλείνουν στα χέρια τους. Θέλεις τόσο πολύ να μάθεις τι σκέφτονται μα ύστερα επιστρέφεις στην ερμηνεία των δικών σου σκέψεων που είναι δυσκολότερη.
Είναι ωραία εποχή τα Χριστούγεννα. Αυτή η ομίχλη που πέφτει τη νύχτα, τα βράδια που έρχονται από νωρίς, τα κίτρινα φωτάκια που στολίζουν τους δρόμους κι η πόλη μετατρέπεται σε υπερβατική σχεδόν απόκοσμη. Αυτό το κλίμα μπορεί να επηρεάσει μερικούς να βυθιστούν στα συναισθήματά τους, να ερευνήσουν τις αισθήσεις τους, να αποδεχτούν τις επιθυμίες τους. Δεν ξέρω αν από αυτό το ταξίδι στο βυθό τους θα βγούνε δυνατότεροι ή πιο αποφασισμένοι αλλά σίγουρα οι ανακαλύψεις θα τους εκπλήξουν.

Καλά Χριστούγεννα!!
Χρόνια πολλά γεμάτα υγεία και χαμόγελα!
Μην παύετε να ελπίζετε, όλα μπορούν να συμβούν!

Οι αποκλεισμένοι

«και σμίγουν και χωρίζουν οι άνθρωποι

και δεν παίρνει τίποτα ο ένας απ' τον άλλον.

Γιατί ο έρωτας είναι ο πιο δύσκολος δρόμος να γνωριστούν.»

Τ. Λειβαδίτης

Κι εμφανίζονται οι άνθρωποι ανεπάντεχα στη ζωή σου. Την κάνουν άνω κάτω με θετικές κι άλλοτε αρνητικές συνέπειες. Γι' αυτές τις αρνητικές είναι που δεν τους αφήνεις να δούνε τις πραγματικές σου σκέψεις. Μα κάποιοι καταφέρνουν να διαβάσουν μερικά από τα χωρία του μυαλού σου. Κι εσύ τότε πιάνεις δουλειά. Έχεις να ανοικοδομήσεις τόσα τείχη, να προλάβεις να κρύψεις ό,τι δεν έγινε ακόμη φανερό. Πονάμε τους ανθρώπους για να μη μας πονέσουν εκείνοι πρώτοι. Γινόμαστε αυστηροί κριτές με εκείνους που πιστεύουμε πως θα μπορούσαμε να συμπαθήσουμε λίγο παραπάνω από τους υπόλοιπους του ανώνυμου πλήθους. Εστιάζουμε στα αρνητικά τους για να δικαιολογήσουμε την καχυποψία μας. Ψάχνουμε αγωνιωδώς τα ελαττώματά τους κι αν δεν είναι επαρκή δημιουργούμε νέα και τα μεγαλοποιούμε στο μυαλό μας. Έτσι τους διώχνουμε μακριά μας, γιατί δεν "ήταν για εμάς". Συνεχίζουμε την ήρεμη ζωή μας, απολαμβάνουμε τις μίζερες γκρίνιες μας για όσα δεν έρχονται ώσπου... να έρθουν και να τα διώξουμε κι αυτά. Γιατί είμαστε άνθρωποι κλειστοί, θεριά φοβισμένα κι ό,τι αποζητάμε το διώχνουμε μόλις εμφανιστεί αφού μάθαμε στη σιγουριά του αποκλεισμού μας.

"The door is locked now, but it's opened if you're true

If you can understand the me, then I can understand the you"

Οι ιστορίες των παππούδων μας

Από μικρή θυμάμαι τους παππούδες μας να αρχίζουν μια ιστορία από τα παιδικά τους χρόνια και κάπου κάπου στο ενδιάμεσο να σταματούν, τάχα για να θυμηθούν. Μα εμείς βλέπαμε τα βουρκωμένα μάτια τους κι αμέσως τους αλλάζαμε συζήτηση. Σκεφτόμασταν πως θα έζησαν δύσκολα χρόνια, όχι σαν αυτά που περιγράφονται ποιητικά στα βιβλία.

Όσο μεγαλώναμε, οι ιστορίες τους έγιναν γνώριμες αλλά δε χορταίναμε να τις ακούμε. Αυτά που διηγούνται έχουν σχέση με τον πόλεμο συνήθως κι όταν εκείνοι λένε πόλεμο εννοούν του '40 και τον εμφύλιο. Όταν μιλάνε για κείνα τα χρόνια, οι διηγήσεις τους δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από τον καλύτερο συγγραφέα του κόσμου. Οι ιστορίες τους συμπληρώνουν την Ιστορία των βιβλίων. Μπροστά στην αφήγηση της ζωής τους όπου μπλέκονται αναδρομές και παρεκβάσεις, έτσι ώστε κάθε φορά το ίδιο γεγονός να παρουσιάζεται παραλλαγμένο, το μόνο που μας μένει είναι η σιωπή.

Είναι μαγικός ο τρόπος που τις περισσότερες φορές όλες οι συζητήσεις καταλήγουν σε εκείνες τις πονεμένες ιστορίες. Όταν η γιαγιά μου κάνει τις απαραίτητες παύσεις κατά τη διήγηση της δικής ιστορίας, είναι για να προφέρει τη λέξη "τυράγνια". Τελικά, οι ιστορίες των παππούδων μας κλείνουν με την ευχετική φράση "τέτοια χρόνια να μην ξανάρθουν". 

Εγώ από την άλλη εύχομαι όταν θα έρθουν πάλι τέτοια χρόνια, να έχουμε τη γενναιότητα των παππούδων μας για να επιζήσουμε. Προς το παρόν σωπαίνουμε κι αφουγκραζόμαστε τις δικές τους ιστορίες που έχουν να μας διδάξουν πραγματικά ιδανικά.

Οχυρωμένες βεράντες

«Ίσως το φως θάναι μια νέα τυραννία.»

Κ.Π Καβάφης

Όλοι έχουμε στολίσει τις βεράντες μας με λουλούδια και πρασινάδα. Μικρές οάσεις μέσα στις γκρίζες ερήμους. Όποιον κι αν ρωτήσεις θα σου πει ότι το κάνει γιατί του αρέσει μα εγώ πιστεύω πως συμβαίνει γιατί θέλουμε να κρυβόμαστε από τους γνωστούς γείτονες και τους άγνωστους περαστικούς. Παραγεμίζουμε τον χώρο με όμορφα πράσινα φυτά, κατά κύριο λόγο ψηλά ή αναρριχητικά ώστε να είναι χρήσιμα για τον σκοπό τους. Εκείνα καθώς μεγαλώνουν παγιδεύουν τα αδιάκριτα βλέμματα κι ύστερα οι άνθρωποι ψάχνουν άλλο μπαλκόνι, λιγότερο οχυρωμένο για να περάσουν την ώρα τους.

Λέξεις χρώματα

«(...) Επιθυμίες κ’ αισθήσεις

εκόμισα εις την Τέχνην— κάτι μισοειδωμένα,

πρόσωπα ή γραμμές· (...)»

Κ.Π. Καβάφης

Κάτι τέτοιες μέρες θα ήθελα να ξέρω να ζωγραφίζω. Γιατί οι λέξεις αποκαλύπτουν περισσότερα απ΄ όσα θέλεις να πεις μερικές φορές. Σε προδίδουν. Έπειτα, οι λέξεις παρερμηνεύονται εύκολα κι ο κόσμος αγαπά την παραφιλολογία κι εγώ δε θέλω να εξηγώ. Η ζωγραφική από την άλλη μπλέκει χρώματα και σχήματα που μπερδεύουν τους ανθρώπους. Και η λέξεις έχουν χρώματα αν και οι περισσότεροι τις βλέπουν γκρίζες ή άχρωμες.  Ίσως γιατί τις μεταχειρίζονται επιπόλαια.
Τελικά, ίσως καλύτερα που δεν ξέρω να ζωγραφίζω. Αφού ο άνθρωπος φρόντισε να δώσει ερμηνεία ακόμη και στα χρώματα, καλύτερα να χρησιμοποιώ τις λέξεις. Εξάλλου, αν τις μπερδέψεις λίγο δε θα σε προδώσουν οι αποχρώσεις, αφού όπως είπαμε οι πολλοί ένα χρώμα πάντα θα αντικρίζουν. Μα εσύ θα ξέρεις πως κάθε γραπτό δημιουργεί νέα χρώματα, απ' αυτά που τα ανθρώπινα μάτια δεν έχουν ακόμα δει, αρά παραμένουν αμόλυντα.

Διδάσκοντας λογοτεχνία...

«Τα τρία Τ της επιτυχίας: 

Ταλέντο, Τόλμη, Τύχη.» 

Οδ. Ελύτης

Ήρθε και για μένα η στιγμή που τόσο επιθυμούσα: να διδάξω λογοτεχνία. Το τμηματάκι μου φέτος, στο κοινωνικό φροντιστήριο, αριθμεί προς το παρόν 4 παιδάκια.

Η λογοτεχνία κατεύθυνσης φαντάζει βουνό στα άμαθα μάτια των εφήβων καθώς ξαφνικά στην τρίτη λυκείου υποχρεώνονται να μάθουν όλες εκείνες τις έννοιες που εύκολα παραμέριζαν με τις «ευχές» των δασκάλων και του εκπαιδευτικού συστήματος, στα Κείμενα της γενικής παιδείας των προηγούμενων χρόνων. Και τους φαίνεται η λογοτεχνία ανιαρή κι ας είναι στην καλύτερη ηλικία για να εκφραστούν μέσω αυτής.

Αν μπορούσαν οι υπεύθυνοι να κατανοήσουν πόσο ενδιαφέρουσα είναι η λογοτεχνία ίσως να της έδιναν τον χώρο και τον χρόνο που χρειάζεται για να αποδείξει τη γοητεία της. Ένας πίνακας, σκόρπιοι στίχοι και μια απέραντη συζήτηση με διακριτικά όρια. Το μυαλό του παιδιού που μεγαλώνει κρύβει μαγικές λύσεις για τη ζωή και τα προβλήματά της που αν εκφραστούν θα αποτελέσουν ένα σημαντικό λιθαράκι για την καλυτέρευση του κόσμου μας. Η έκφραση αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω της λογοτεχνικής παραγωγής ή ερμηνείας.

Από την άλλη δεν αγαπούν όλοι οι καθηγητές τη λογοτεχνία, όπως δεν αγαπούν όλοι τα λατινικά ή την άλγεβρα. Ωστόσο, αν στον κλάδο μας δίδασκε ο καθένας αυτό που αγαπάει, αυτό που καθρεφτίζει το πάθος στο βλέμμα του, τότε τα πράγματα θα ήταν λίγο καλύτερα. Έχω γνωρίσει τέτοιους εκπαιδευτικούς κι η μεταλαμπάδευση της γνώσης ήταν πιο εύκολη, πιο ομαλή. Έτσι εξάλλου κερδίζεται ένα κομμάτι ευτυχίας, από τη στιγμή που κάνεις το ταλέντο σου επάγγελμα.

Το δικό μου συναίσθημα κατά τη διδασκαλία της λογοτεχνίας είναι λιγάκι ρομαντικό (ακόμη τουλάχιστον). Η αίσθηση πως παίρνω τα παιδιά μου από το χέρι και ταξιδεύουμε στα μέρη που περιγράφουν οι συγγραφείς, είναι διάχυτη σε όποιον τύχει να μπει στην αίθουσα τη στιγμή εκείνη. Η αγωνία έχει βεβαίως κι εκείνη τη θέση της στο μυαλό μου, αλλά είναι μόνο για καλό.

Καλή μας αρχή λοιπόν, με την ευχή να μεταδοθεί η αγάπη μου για τη λογοτεχνία στα παιδιά αλλά και οι δικές τους σκέψεις σε μένα.
Καλή μας επιτυχία!!

«Η δύναμή σου πέλαγο κι θέλησή μου βράχος»

Αλλιώτικη βροχή

«Σβήνοντας ένα κομμάτι από το παρελθόν είναι σαν να σβήνεις 

και ένα αντίστοιχο κομμάτι από το μέλλον.» 

Γ. Σεφέρης

Βρέχει. Ένα φθινόπωρο φερμένο από αλλού τ΄ αποψινό. Μυρωδιές φλαμουριάς και κρότοι βροχής κρυστάλλινοι. Ανήσυχοι κι άτακτοι επισκέπτες οι μνήμες μα καθάριες. Της «Αλεξάνδρειας» οι νύχτες μαγικές, απολύτως ποιητικές. Δεν έχουν τέλος οι απολογισμοί και τα ζύγια. Στιγμές μυθοποιημένες. Αφανείς αρωγοί οι εμπειρίες κάθε επιλογής σου. Βρέχει. Κι είναι οι θύμισες λύτρωση, δείχνοντας την Οδό του Ονείρου.

«Θυμάσαι ένα χειμωνιάτικο πρωινό, που ήρθα και σε ξύπνησα χωρίς να με περιμένεις;

Σε πήρα από το χέρι και περπατήσαμε στους δρόμους, μέσα στο κρύο και στη βροχή.»

Αλκ. Παπαδάκη

Δύστροπα και δυσνόητα τα λόγια που περιγράφουν όσα νιώθει μια ψυχή. Τραχιές οι συλλαβές που ανεβαίνουν ανείπωτες στα χείλη. Είναι που ο άνθρωπος έφτιαξε λέξεις γενικές κι αμφίσημες για λόγους ασφαλείας. Τη σιωπή όμως διαλέγει τις περισσότερες φορές. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιοι λίγοι που μαθαίνουν να αφουγκράζονται τη μελωδία της σιωπής σου. Αυτές οι σπάνιες κι απόκρυφες συζητήσεις εφοδιάζουν με λίγο ακόμη αιώνιο τις ψυχές μας.

Το σπίτι του βιβλίου

«Μην καταδέχεσαι να ρωτάς: "Θα νικήσουμε; Θα νικηθούμε;" Πολέμα!»

Ν. Καζαντζάκης

Κάποια στιγμή σας μίλησα για την όμορφη κίνηση του Βαγγέλη που αφήνει βιβλία σε διάφορα μέρη της πόλης του ώστε να τα βρούνε κάποιοι άλλοι, να τα διαβάσουν και με τη σειρά τους να τα μοιράσουν ( http://eirini-pasi.blogspot.gr/2014/05/blog-post.html ).

Τώρα εμπνεύστηκε κι αποφάσισε να φτιάξει μια μικρή βιβλιοθήκη έξω από το σπίτι του. Για την ακρίβεια πρόκειται για ένα μικρό σπιτάκι όπου θα υπάρχουν μέσα βιβλία τα οποία μπορεί ο καθένας να δανείζεται ή να προσφέρει τα δικά του. Στο εξωτερικό αυτή η προσπάθεια είναι διαδεδομένη αλλά στη χώρα μας απ' όσο γνωρίζω, δεν υπάρχουν ανάλογες βιβλιοθήκες ή τουλάχιστον δεν είναι γνωστές.

Το σπίτι του βιβλίου από όποια σκοπιά κι αν το δει κανείς, είναι ένα ενδιαφέρον εγχείρημα καθώς έχει μεγάλη σημασία να παρατηρήσουμε τις αντιδράσεις των συμπολιτών μας μόλις το αντικρίσουν. Όπως φαίνεται και στη φωτογραφία ο Βαγγέλης έκανε πολύ καλή δουλειά κι έβαλε μπόλικο μεράκι για να επιτευχθεί ο σκοπός του. Εξάλλου, η λογοτεχνία δικαιούται να έχει ένα τόσο όμορφα φροντισμένο σπιτάκι.

 Σου εύχομαι το σπιτάκι να είναι πάντα γεμάτο και να μας εμπνεύσει όλους ώστε να προβούμε σε παρόμοιες ενέργειες.